မူလဣစ္ဆာသယမဟိဒ္ဓိစေဂိုဏ်းတော်၏ အမည်နာမရှေ့တွင် အဖဘိုးတော်ဟန် ဂိုဏ်းတော်ချုပ် ဖြစ်လာသည့်အခါ၌ ယခင်က အဖဘိုးတော်ဟန်သည် (၁)ဆင့်ပညာဖြင့်ပင် အလွန်အစွမ်းထက်သော ကဝမကြီး ဒေါ်သဲညိုကို အနိုင်ရရှိခဲ့သည်ကို အစွဲပြု၍ ရွှေယင်ကျော်ဟူသော သေသအမည်ကို ထည့်သွင်း ခဲ့ရာမှ ရွှေရင်ကျော် ဣစ္ဆာသယမဟိဒ္ဓိစေဂိုဏ်းတော်ဟူ၍ မည်တွင်ပါသည်။ မူလက ရွှေယင်ကျော်ဟု (ယင်)ကို (ယ)ဖြင့် ခေါ်တွင်သော်လည်း ကုထုံးကျမ်း ရိုက်နှိပ်ရာတွင် (ရင်)ဟု ရိုက်မိသည်ကို ဘိုးတော်ဟန်မှ ဤအတိုင်း ထားပြီး ခေါ်တွင်မည်ဟု မိန့်ရာမှ ရွှေရင်ကျော်ဟု အမည်တွင်ခဲ့ရပေသည်။
ဂိုဏ်းတော်ကြီး၏လမ်းစဉ်
ဂိုဏ်းတော်ဝင်များအားလုံး သာမန်ပုဂ္ဂိုလ်များအဖြစ်မှ သီလကံကို သစ္စာအဓိဋ္ဌာန် ပါရမီဖြည့်ကျင့်၍ ပါရမီရှင် ပုဂ္ဂိုလ်များ ဖြစ်စေရန်၊ သတ္တဝါကယ်၊ သာသနာပြုပြီး အရိယာ သူတော်ကောင်းများ လမ်းစဉ်လျှောက်လှမ်းနိုင်၍ သိဒ္ဓိပြီးမြောက် နိဗ္ဗာန်ရောက်ရန် ရည်သန်၍ ထူထောင်သော အရိယဓမ္မ ဝိဇ္ဇာလမ်းစဉ်ကြီး ဖြစ်ပေသည်။
ဂိုဏ်းတော်ကြီး၏ အစွမ်းသတ္တိများ
၁။ပရောဂမှန်သမျှ အကြွင်းမဲ့ ပျောက်ကင်းအောင် ကုသနိုင်ခြင်း။
၂။အဆိပ်မှန်သမျှ အကြွင်းမဲ့ ပျောက်ကင်းအောင် ကုသနိုင်ခြင်း။
၃။သစ္စာတည်၍ ဖြောင့်မတ်မှတ်ကန်သော စရဏအလုပ် ကြိုးစားသော ဂိုဏ်းဝင်များသည် (၉၆)ပါးရောဂါကိုပင် ရေစင်နှင့် ပျောက်ကင်းအောင် ကုသနိုင်ခြင်း။
၄။အလိုရှိအပ်သော မှန်ကန်သည့် ကိစ္စရပ်များကို သစ္စာတိုင်တည်၍ အကူအညီ တောင်းခံပါက ဆိုင်ရာ ပုဂ္ဂိုလ်များမှ လိုရာပြီးမြောက်အောင် ကူညီပေးခြင်း။
၅။သစ္စာတည်မြဲ၍ အကျင့်မှန်ကန်သော ဂိုဏ်းဝင်များသည် ဏဘရံ ဘေးမရှိ သေခြင်းဆိုးဖြင့် မသေရ အန္တရာယ်ဟူသမျှ ကင်းလွတ်ခြင်း။
၆။ဘဝတွင် ဆင်းရဲလည်းပြောင်ပြောင် ချမ်းသာလည်းပြောင်ပြောင် လူတောထဲတွင် ထင်ပေါ်ခြင်း။
၇။ကိုယ်ကျင့်သီလ၊ သစ္စာ၊ သမာဓိရှိသော ဂိုဏ်းဝင်များသည် ဆရာတော်ကြီးများ၏ ချီးမြှောက်စောင့်ရှောက်မှုကို ရရှိ၍ သိဒ္ဓိပြီးမြောက် ထွက်ရပ်ပေါက်ခြင်း။
၈။သစ္စာ၊ သီလ နှစ်ပါးလုံ၍ သေလွန်သော် ကောင်းရာသုဂတိ လားရခြင်း။
၉။ မိစ္ဆာတို့နှင့် မသမာယုတ်မာသူတို မကောင်းကြံခြင်း၊ တိုက်ခိုက်ခြင်းတို့ ကြံစည်၍မရဘဲ တန်ပြန်ခြင်း၊ သံချပ်ဝတ်ကဲ့သို လုံခြုံခြင်း စသော အစွမ်းသတ္တိထူးများ ရရှိပါသည်။
ရွှေရင်ကျော် ဂိုဏ်းတော်ကို ထူထောင်ခဲ့ကြသော ဂိုဏ်းတော်ချုပ် မဟိဒ္ဓိ မဟာ ဂန္ဓာရီ ဂိဇ္ဇာကြီးအမည်ကွဲများ
၁။ဦးဖေခင်၊ မင်းကလေး၊ ညောင်ရမ်းမင်းသား မဟာသီဟ သုဓမ္မရာဇာ၊ စင်္ကြာမင်းသား၊ဆေးဂိဇ္ဇာကြီး ဆရာအေး (ဘွဲ့ခံ) အဘဘိုးတော်အေး။
၂။ မဟိဒ္ဓိ မဟာ ဂန္ဒာရီ စမဂိဇ္ဇာကြီး အဘဆရာပြူး၊ ဦးထိုက်ပြူး။
၃။ ဂိဇ္ဇာကြီး အဘဘိုးတော်ပွင့် (ဣစ္ဆာသယမဟိဒ္ဓိစေဂိုဏ်းတော်ဂိုဏ်းတော်ချုပ်)၊ ဦးအောင်ပွင့်။
၄။ မဟိဒ္ဓိ ဂိဇ္ဇာကြီး အဘဘိုးတော်ဟန် (ရွှေရင်ကျော် ဣစ္ဆာသယမဟိဒ္ဓိစေဂိုဏ်းတော်ချုပ်)။
ရွှေရင်ကျော် ဂိုဏ်းတော်ကို စောင့်ရှောက်ကူညီကြသော မဟိဒ္ဓိဝိဇ္ဇာကြီးများ
ရွှေရင်ကျော် ဂိုဏ်းတော်ကို စောင့်ရှောက်၍ အာဏာပေး ကူညီကြသော ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးများ
ရွှေရင်ကျော် ဂိုဏ်းတော်ဝင်များ စေခိုင်းပါက အကူအညီပေးရသော ဆိုင်ရာပုဂ္ဂိုလ်များ
ရွှေရင်ကျော် ဂိုဏ်းတော်ဝင်များ၏ သစ္စာ
ဤသစ္စာများ ပေါက်ကျိုး ဖောက်ဖျက်ခဲ့သော် ဖောက်ဖျက်သည်၏ချက်ချင်း ပညာပျက်ပါစေသား။ ဆေးတော်ပိုင်များ၊ ပညာပေးဆရာများဆိုရန် - အောက်လမ်းမိစ္ဆာတို့၏ လက်ချက်ဖြင့်၎င်း သောက်ထားသော စမတို့ သည် ဓါး၊ သံလျှက်အဖြစ် ထိုးဖောက်ထွက်၍ အူကလီစာများ ပြတ်၍၎င်း သွေးပွက်ပွက်အန်သေပြီး မဟာအဝီစိငရဲ၌ မကျွတ်လွတ်တမ်း ခံရပါစေသား။
ဆရာဒေါက်တာဦးသူရဇော်၏ သားတပည့် စောမောင်မှ
ရွှေရင်ကျော်ဣစ္ဆာသယမဟိဒ္ဓိစေဂိုဏ်းတော်ကြီး၏
အကြောင်းအား လေ့လာသူများအတွက် ဗဟုသုတအဖြစ်မျှ
ဝေဖော်ပြသည်။