ဆာ့ခ္ဗဟာ ဒူးရြိဳင္း (ၾကည္း ၀၁၉၁၄) သည္ ေအာင္ဆန္းသူရိယဘြဲ႕ ရရွိေသာ ေဂၚရခါးလူမ်ိဳး စစ္သည္ေတာ္ တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ သူသည္ တာခ်ီလိတ္ အေဝးေျပး လမ္းမေပၚတြင္ တ႐ုတ္ျဖဴ ကူမင္တန္တို႔ႏွင့္ တိုက္ခိုက္ရာတြင္ မိမိ အသက္ကို ပဓာန မထားဘဲ အသက္စြန႔္ တိုက္ခိုက္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ တပ္မေတာ္၏ အျမင့္မားဆုံးေသာ ဘြဲ႕တံဆိပ္ တစ္ခု ျဖစ္သည့္ ေအာင္ဆန္း သူရိယ ဘြဲ႕ျဖင့္ ခ်ီးျမႇင့္ဂုဏ္ျပဳျခင္း ခံခဲ့ရသည္။
ဘြဲ႕ရရွိပုံျဖစ္စဥ္အက်ဥ္း
၁၉၅၀ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၁၇ ရက္ေန႔က ေျခလ်င္တပ္ရင္း ၄-မွ “ဒီ” ကုမၸဏီတပ္ခြဲကို ေရွ႕သို႔ခ်ီတက္ရန္ အမိန႔္ေပးသည့္အတိုင္း ရွမ္းျပည္နယ္ က်ိဳင္းတုံအပိုင္း တာေလးမွ ပန္ခိဟက္သို႔ ခ်ီတက္သည္။ ပန္ခိဟက္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ တ႐ုတ္အမ်ိဳးသား (ခ်န္ေကရွိတ္အစိုးရ၏ တ႐ုတ္ျဖဴစစ္တပ္) စစ္တပ္သားတို႔၏ ဝိုင္းဝန္းျခင္းကို ခံရသည္။ ကုမၸဏီတပ္ခြဲဗိုလ္သည္ မိမိတပ္ရင္းမွ တပ္သားမ်ားကို ေခၚရန္ျပန္လာစဥ္ လမ္းခရီးတြင္ မ်ားျပားေသာ ရန္သူတို႔က ေခ်ာင္းေျမာင္း၍ ပစ္ခတ္သျဖင့္ အသက္လြတ္႐ုံ ခက္ခဲစြာႏွင့္ လြတ္ေျမာက္လာသည္။ “ဒီ” ကုမၸဏီတပ္ခြဲမွာ တပ္ရင္းႏွင့္ အဆက္ျပတ္ေသာ အေျခအေနသို႔ ဆိုက္ေရာက္ရသည္။
၎အေျခအေနတြင္ “ဒီ”ကုမၸဏီတပ္ခြဲအတြက္ စားနပ္ရိကၡာမ်ားကို တင္ေဆာင္လာေသာ ေမာ္ေတာ္ ထရပ္ကား (၇)စီးကို တပ္သား ဆပ္ဘဟားဒူးရြိဳင္းက ႀကီးၾကပ္ၾကည့္႐ူထားရန္ တာဝန္က်သည္။ တ႐ုတ္စစ္သားမ်ားက ကုမၸဏီတပ္ခြဲဗိုလ္ကို ေခ်ာင္းေျမာင္း၍ ပစ္ခတ္ၾကေသာအခါ ရဲေဘာ္ဒူးရြိဳင္း ႀကီးၾကပ္ရေသာ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ားမွ ကိုက္ (၅၀ဝ) ခန႔္ ေဝးေသာ အေနအထားျဖစ္သည္။
ေမာ္ေတာ္ကားမ်ားကို ေမာင္းႏွင္းေသာ အရပ္သား ဒရိုင္ဘာတို႔သည္ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ားကို ရပ္၍ ထြက္ေျပးသြားၾကသည္။ တပ္သား ဆပ္ဘဟား ဒူးရြိဳင္းသည္ မိမိ တေယာက္တည္း က်န္ရစ္ခဲ့ေသာ္လည္း ဇူလိုင္လ ၁၇- ရက္ေန႔ နံနက္ ၁၁- နာရီကစ၍ ထရပ္ကားမ်ား ကို ေစာင့္ေရွာက္ေနသည္။ ညဉ့္အေမွာင္တြင္ တ႐ုတ္ျဖဴစစ္သားမ်ားက ထရပ္ကားမ်ားကို သိမ္းဆည္းရန္ အႀကိမ္ႀကိမ္ မ်ားစြာ အားထုတ္ခဲ့ၾကသည္။ မိမိတေယာက္တည္း ျပန္လွန္ပစ္ခတ္၍ ခုခံခဲ့သည္။
ေနာက္တေန႔ နံနက္ ၉ နာရီတြင္ “ဒီ”ကုမၸဏီတပ္ခြဲကို ကူညီရန္ေရာက္လာေသာ “စီ” ကုမၸဏီ တပ္ခြဲ ခ်ီတက္ေရာက္ရွိလာေသာအခါ တပ္သားဆပ္ဘဟားဒူးရြိဳင္းသည္ တေယာက္တည္းျဖင့္ အေရွ႕ဆုံးရွိ ထရပ္ကားေအာက္တြင္ လက္က်န္ က်ည္ဆန္ယမ္းေတာင့္ ၁၇- ေတာင့္ျဖင့္ တ႐ုတ္ျဖဴ စစ္သားမ်ားကို ခုခံပစ္ခတ္ေနသည္ကို ေတြ႕ရွိရသည္။
“စီ”ကုမၸဏီတပ္ခြဲ ကူညီရန္ ခ်ီတက္ေရာက္ရွိလာေသာ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၈ ရက္ေန႔တြင္ မိမိတို႔တပ္အင္းအားထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ မ်ားျပားေသာ တ႐ုတ္ျဖဴ စစ္သားတို႔က ျပင္းထန္စြာ ဆီႀကိဳပစ္ခတ္ျခင္းကို ခံရေလသည္။
တိုက္ပြဲျဖစ္စဥ္အတြင္း မိမိ၏ တပ္စိတ္မွ ခြဲဗိုလ္၊ တပ္ၾကပ္ႀကီးႏွင့္ တပ္ၾကပ္ကေလးတို႔မွာ ျပင္းထန္စြာ ဒဏ္ရာ ရရွိၾကသည့္အျပင္ ဘရင္းဂန္း စက္ေသနတ္ကိုင္ တပ္သားေလး ႏွစ္ေယာက္မွာ က်ဆုံးသြားသည္။ ထိုအခါ ရဲေဘာ္ ဆပ္ဘဟား ဒူးရြိဳင္းသည္ မိမိခုခံေနရာမွ ထြက္ခြာလ်က္ ခ်ီတက္လာေသာ တ႐ုတ္ျဖဴစစ္သား အတြင္းသို႔ တဦးတည္း ထိုးေဖာက္ရန္ အျပင္းအထန္ ႀကိဳးစားေတာ့သည္။
သုံးႀကိမ္တိုင္တိုင္ ခ်ီတက္လာေသာ တ႐ုတ္ျဖဴစစ္သားမ်ား တပ္လန္သြားေအာင္ အသက္ကို ပဓာန မထားပဲ ဇြတ္အတင္း ထိုးေဖာက္ တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။ တိုက္ပြဲျဖစ္စဥ္အတြင္း ရဲေဘာ္ ဆပ္ဘဟားဒူးရြိဳင္းတေယာက္ ေနာက္ဖက္ရွိ မိခင္ တပ္စုသို႔ ျပန္မေရာက္လာေတာ့ေပ။
၁၉၅၀ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္ေန႔ နံနက္တြင္ ရန္သူ တ႐ုတ္ျဖဴတပ္မ်ား ဝိုင္းရံမွု မရွိေတာ့သည့္အတြက္ ဒဏ္ရာရရွိေနေသာ ရဲေဘာ္မ်ားက ရဲေဘာ္ ဆပ္ဘဟားဒူးရြိဳင္းကို လိုက္လံ ရွာေဖြ ခဲ့ၾကသည္။
ေတာင္ကုန္းတခု၏ ေနာက္ေက်ာတြင္ ရန္သူ တ႐ုတ္ျဖဴစစ္သား အမ်ားအျပား က်ဆုံးေနသည့္ ေတြ႕ရသျဖင့္ အေလာင္းပုံမ်ားၾကား ဝင္ေရာက္ ရွာေဖြေသာ္ အခါ တ႐ုတ္ျဖဴစစ္သား အေလာင္း တရာေက်ာ္အလယ္တြင္ လက္ပစ္ဗုံး ထိမွန္ထားေသာ ဒဏ္ရာျဖင့္ က်ဆုံးေနေသာ ရဲေဘာ္ဆပ္ဘဟားဒူးရြိဳင္း၏ အေလာင္းကို ေၾကကြဲဖြယ္ ေတြ႕ျမင္ရသည္။
ရဲေဘာ္ ဆပ္ဘဟားဒူးရြိဳင္း၏ မိမိတပ္ခြဲ၏ အဓိက တာဝန္ျဖစ္ေသာ ရိကၡာယာဥ္တန္းကို တာဝန္ေက်ပြန္စြာ ေစာင့္ေရွာက္နိုင္ျခင္း၊ တပ္ကူေရာက္လာၿပီးမွ ဝိုင္းရံပိတ္ဆို႔ျခင္းခံေနရေသာ ဒဏ္ရာရ မိမိတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားအား အာ႐ုံစိုက္တိုက္ခိုက္ေနေသာ ရန္သူတ႐ုတ္ျဖဴ စစ္သားမ်ားကို အေသခံ ထိုးေဖာက္ တိုက္ခိုက္ျခင္းစေသာ သူရသတၱိႏွင့္ျပည့္စုံခဲ့ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ က်ဆုံးရဲေဘာ္ ဆပ္ဘဟားဒူးရြိဳင္းအား နိုင္ငံေတာ္၏ အဆင့္ျမင့္ သူရဲေကာင္း ဆုတံဆိပ္ အပ္ႏွင္းရန္ မိခင္တပ္ရင္းမွ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ႏွင့္ နိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးထံ တင္ျပခဲ့ပါသည္။
ကိုယ္ပိုင္အမွတ္ ဝ၁၉၁၄၊ က်ဆုံးရဲေဘာ္ ဆပ္ဘဟား ဒူရြိဳင္းသည္ က်ဆုံးခ်ိန္ထိ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံ၏ ဧည့္နိုင္ငံသား ကဒ္ျပားေသာ္လည္းေကာင္း၊ နိုင္ငံသား ကဒ္ျပားေသာ္ လည္းေကာင္း မပိုင္ဆိုင္သည္ကို ေတြ႕ရွိရေၾကာင္း တပ္မေတာ္ မွတ္တမ္းဌာနမွ မွတ္ခ်က္ေရးထိုး ေပးပို႔ခဲ့ပါသည္။
ထိုေၾကာင့္ တပ္တြင္း အစိုးရပညာသင္ဌာနမွ တပ္မေတာ္အတြင္း ပညာဆက္လက္ သင္ၾကားဆဲ ဆ႒မတန္း (ေျခာက္တန္းေက်ာင္းသား) အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ နိုင္ငံသားကဒ္ျပား ရရွိရန္ ေလၽွာက္ထားဆဲျဖင့္ လည္းေကာင္း ျပန္လည္ေပးပို႔ခဲ့ပါသည္။
တပ္မွူးႀကီးမ်ား ညီလာခံႏွင့္ တပ္မေတာ္ မွတ္တမ္းဌါန တို႔က သုံးပါတီတပ္ေပါင္းစု သိမ္းယူထားေသာ မဲနယ္ေတာင္ေပၚသို႔ ကြန္မန္ဒို ခုႏွစ္ေယာက္၊ အထမ္းသမား ငါးေယာက္တို႔ျဖင့္ တက္ေရာက္ သိမ္းပိုက္ခဲ့ေသာ စစ္ဝန္ထမ္းတပ္မွ ဗိုလ္မွူးရဲခ်စ္ အား ပထမဆုံး ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့ေသာ သီဟသူရ ဘြဲ႕ တံဆိပ္သာ ရဲေဘာ္ ဆပ္ဘဟားဒူးရြိဳင္းအား အပ္ႏွင္းရန္ နိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီး မန္းဝင္းေမာင္ ထံတင္ျပခဲ့ၾကသည္။
ထိုအခ်ိန္မတိုင္မွီက နိုင္ငံေတာ္တြင္ သီဟသူရ ဆုတံဆိပ္သည္ အျမင့္မားဆုံး တံဆိပ္ ျဖစ္သည္။ နိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီး မန္းဝင္းေမာင္သည္ တင္ျပခ်က္မ်ားကို ပယ္ခ်၍ နိုင္ငံသား မွတ္ပုံတင္ကဒ္ျပားေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ဧည့္နိုင္ငံသား မွတ္ပုံတင္ကဒ္ျပားေသာ္ လည္းေကာင္း မပိုင္ဆိုင္ခဲ့သည့္ က်ဆုံးရဲေဘာ္ ဆပ္ဘဟားဒူးရြိဳင္းအား နိုင္ငံေတာ္၏ အျမင့္မားဆုံးျဖစ္ေသာ ေအာင္ဆန္းသူရိယ ဘြဲ႕တံဆိပ္ကို အပ္ႏွင္းရန္ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ပါသည္။ က်န္ရစ္သူ မိသားစုအားလည္း နိုင္ငံသား ကဒ္ျပား အျမန္ဆုံးထုတ္ေပးရန္ ညႊန္ၾကားခဲ့ပါသည္။
ကိုးကား
၁၉၆၀ ခုႏွစ္ထုတ္ ေခတ္ေရး အထူးထုတ္ စာေစာင္မွ
