ေနဇင္လတ္
JOB seekers Journal Vol.3, No.3
“စဥ္းစားခ်င္႔ခ်ိန္ပါ” ဟု လူႀကီးသူမတို႔က အလကား ေျပာခဲ့သည္မဟုတ္။ ထို႔အတူ “ႏႈတ္ကၽြံ ဖ်က္မရ” ဟူေသာအဆိုကလည္း အနာဂတ္ကာလအတြက္ အဖိုး တန္ေသာ သတိေပးစကားျဖစ္ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး၏ စပ္ကူးမတ္ကူးကာလသည္ သာမန္အခ်ိန္ တို႔ထက္ ပို၍အေရးႀကီးသည္ဟု ယူဆ ရပါသည္။ အကူးအေျပာင္းကာလ လည္းျဖစ္၊ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ခြင့္လည္း ရလာခဲ႔ၾကသည္ျဖစ္၍ “ေစတနာေစာ”ကာ အသိပမာဏ၊ ေလ႔လာမႈပမာဏ မတူညီၾကသူအားလံုးက ကိုယ့္လူမ်ဳိး၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ အနာဂတ္ေကာင္းစားေရး အတြက္ မိမိတို႔သိသေလာက္၊ မွတ္သေလာက္ မွ်ေ၀ၾကသည္လည္း ရွိသလို၊ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပ ၾကသည္လည္း ရွိၾကသည္။ ဤအတြက္ မ်ားစြာႀကိဳ ဆို ေက်းဇူးတင္ဖြယ္ရာျဖစ္ေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕မွာ ေပ်ာ႔ေျပာင္းမႈမရွိ၊ ကိုယ့္အသိကို အျမင့္ဆံုးဟုထင္ကာ ကိုယ့္ေပတံျဖင္႔ “ရမ္း” ေသာအခါ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု ကို အေတာ္အတန္ သက္ေရာက္ ဂယက္႐ိုတ္ခတ္တတ္ေလ့ရွိပါသည္။
မ်ားမၾကာေသးမီက ႏိုင္ငံေက်ာ္အႏုပညာရွင္တစ္ဦးက စင္ကာပူ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးကို ေတာင္းပန္ျခင္းႏွင္႔အတူ သူ႔ရပ္တည္ခ်က္ မွားယြင္းခဲ႔မႈကိုလည္း ၀န္ခံသြားခဲ႔သည္ကို မ်ားစြာႀကိဳဆို ခ်ီးမြမ္းဖြယ္ရာ ဖတ္လိုက္ ရပါ၏။ စင္ကာပူထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ေျပာခဲ့ေသာ အေၾကာင္းအရာ မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင္႔ စပ္ဆိုင္ၿပီး "Demography" ႏွင္႔ "Democracy" ဆိုသည့္ အေၾကာင္း ျဖစ္သည္။ အခ်ဳိ႕က ထိုအႏုပညာရွင္လို ရဲရဲ အမွားကို၀န္မခံရဲ၊ ေနာင္ေသာအခါမွ မွားမွန္းသိၾကသည္။ သို႔ေသာ္ လြန္ကၽြံခဲ့ ၿပီျဖစ္၏။ ျပန္၍ႏႈတ္သိမ္းမရေတာ့၊ ထိုသူတို႔ အသိတိုးတက္လာေသာ အခါ ေနာင္တႀကီးစြာရေလ႔ရွိၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း သမိုင္းသည္ သမိုင္း သာျဖစ္၏။ ဖ်က္မရေတာ့၊ ထို႔ေၾကာင္႔ သီတဂူဆရာေတာ္ ႀကီးက “ပါးစပ္မွာ ခဲဖ်က္မပါဘူး”ဟု ဆိုမိန္႔ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ေလ့လာမႈတစ္ခုျပဳခဲ႔ၿပီးေသာအခါ တစ္စံုတစ္ရာကို သိမႈတစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ သည္ႏွင္႔ လူ႔သဘာ၀မွာ ထိုအသိကို အျမင့္ဆံုးထင္တတ္ၾကသည့္ သေဘာကို အေျခခံအားျဖင္႔ သေဘာေပါက္ၾကပါလွ်င္ ဘယ္ေသာအခါမွ လြန္လြန္ကၽြံကၽြံ ျဖစ္ ၾကမည္မဟုတ္ဟု ယူဆပါသည္။ ပညာရပ္တစ္ခုျဖင္႔ မည္မွ် ၿခံဳငံုၾကည့္႐ႈႏိုင္မည္။ မည္မွ်အေတြ႕အႀကံဳရွိခဲ႔သည္။ ထိုထက္ျမင့္ေသာ ပညာမ်ား အခ်ဳိ႕ရွိႏိုင္ဦးမည္ ဟူေသာ သေဘာတရားမရွိၾကသူမ်ား အေနျဖင္႔မူကား မိမိတို႔ေလ့လာထားခဲ႔ သေလာက္ကို အျမင့္ဆံုး၊ အမွန္ဆံုး ဟု ယူဆတတ္ေလ႔ရွိၿပီး၊ ထိုအသိအဆင့္၊ အယူအဆေပၚ၌ အစြန္းေရာက္ ေလာက္မွ် ရပ္တည္တတ္ၾကသည့္ သဘာ၀ရွိ သည္ကို သတိျပဳၾကရန္ ျဖစ္ပါသည္။
စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္ႏိုင္ျခင္းသည္ ေတြးေတာမႈတစ္ခုျဖစ္သည္။
Brain Storming ဟူေသာ ဦးေႏွာက္အလုပ္ေပးျခင္းသည္ ေတြး ေတာျခင္း၊ ႀကံဆျခင္း၊ အေကာင္းဆံုးကို ရွာေဖြျခင္း ျဖစ္သည္။ ေတြး ေတာတတ္ေလ႔မရွိ လွ်င္ စဥ္းစားခ်င္႔ခ်ိန္ႏိုင္ၾကမည္ မဟုတ္ေခ်။ စဥ္းစားၿပီး ခ်င္႔ခ်ိန္ႏိုင္သည္ ဟုဆိုျခင္းမွာ ေျမာ္ျမင္ႏိုင္မႈ၏အစဟုလည္း ဆိုႏိုင္ပါသည္။ ယေန႔သာမန္လူတို႔ ႀကံဳေနရေလ႔ရွိေသာအရာမွာ စဥ္းစားမႈ နည္းပါးၾကျခင္းျဖစ္သည္။
"The greatest problem of most human beings is that we listen half, we understand quarter, we think zero, we react double and we get no lesson."
လူသားတို႔၏ အႀကီးမားဆံုးေသာျပႆနာမွာ တစ္၀က္မွ် ေလာက္ကိုသာ နားေထာင္တတ္ၿပီး၊ တစ္စိတ္မွ်သာ နားလည္ၾကသည္။ လံုး၀ေတြးေခၚမႈမရွိ ၾကေသာ္လည္း တံု႔ျပန္မႈကိုမူ ႏွစ္ဆျပဳလုပ္ၾကကာ သင္ခန္းစာ ဘာမွမရခဲ႔ၾကပါ ဟူ၍ အဓိပ္ၸာယ္ရပါသည္။
နားေထာင္သင္႔သည္။ နားေထာင္ရမည္ဟူေသာ အသိရွိလွ်င္ တစ္ပါးသူ ၏စကားကို နားေထာင္ပါလိမ္႔မည္။ ငါသာသိသည္၊ ငါသာတတ္ သည္ဟူေသာ စိတ္အခံရွိခဲ႔ပါလွ်င္ သူတစ္ပါးစကားကို နားေထာင္ေလ့ ရွိမည္မဟုတ္ပါ။ အခ်ဳိ႕မွာ နားေထာင္ခဲ႔လွ်င္ပင္လွ်င္ ဆိုသူ၏တစ္စိတ္မွ် ေလာက္ကိုပင္ အမွန္စင္စစ္ နားလည္လက္ခံၾကသူအေရအတြက္ ရွားပါးေလ႔ရွိသည္ကို ေတြ႕ရပါ၏။ သို႔ေသာ္ လည္း ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ တတ္ၿပီး၊ သိၿပီးဟု ယူဆအထင္ရွိၾကသူမ်ားမွာမူ သူမ်ား ထက္ပို၍ အသံက်ယ္ေလ့ရွိၾက၏။ သူမ်ားထက္ပို၍ ၾကမ္းတမ္းေလ႔လည္း ရွိျပန္ သည္။ သူ႔ေလာက္ မသိ၊ သူ႔ေလာက္မတတ္ဟု ခိုင္မာစြာ ယံုၾကည္ျပန္ရာ သူမ်ား ကိုလည္း ျပင္းထန္စြာ ေ၀ဖန္ေလ့ရွိၾကျပန္သည္။
အေရးႀကီးေသာ အကူးအေျပာင္းကာလတြင္ ထိုသူတို႔၏အေရအတြက္ ကို ေပါမ်ားစြာ ေတြ႕ရေလ႔ရွိ၏။ တစ္ကြက္ခ်န္ စဥ္းစားတတ္သူ တို႔က “အသိမွ်ေ၀” သည့္သေဘာျဖင္႔ ဆိုၾက၊ ေရးၾကေသာ္လည္း “ငါ႔ ေလာက္မသိ”ဟု ခံယူထားၾက သူမ်ားမွာ ဆရာႀကီးမ်ားေလသံျဖင္႔ ခပ္ ၾကမ္းၾကမ္းဆိုေလ႔႐ွိၾကသည္ကိုေတြ႕ႏိုင္ သည္။ ကာလတစ္ခုကို ျဖတ္သန္း ၍ ထို႔ထက္ အသိပို၊ အေတြ႕အႀကံဳရလာေသာ အခါ တစ္ခ်ိန္အသိႏုစဥ္ကတစ္ကြက္ခ်န္ မစဥ္းစားခဲ႔မႈတို႔အတြက္ ႀကီးစြာေနာင္တ ရၾကေတာ့သည္။ သို႔တိုင္ေအာင္ အထက္က အႏုပညာရွင္ကဲ႔သုိ႔ သတ္ၱိရွိရွိ ၀န္မခံ ရဲ ၾကေသးေခ်။
ႏိုင္ငံေရးသည္ မ်ားစြာ အကဲဆတ္လွသည့္သဘာ၀ရွိသည္။
အေရးအရာအားလံုးထဲတြင္ ႏိုင္ငံေရးသည္ ဦးေဆာင္က႑ျဖစ္သည့္ အားေလ်ာ္စြာ မ်ားစြာအကဲဆတ္လွသည့္ သဘာ၀လည္း ရွိေနပါသည္။ ပါ၀ါအေျခခံထားေသာအရာျဖစ္သျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံတစ္ခု၏ ဦးေဆာင္ရာ က႑ျဖစ္သျဖင္႔ လည္းေကာင္း အတိမ္းအေစာင္းမခံဟုဆိုခ်င္ပါသည္။ အထူး သျဖင္႔ ေရွ႕တန္းမွ ဦးေဆာင္ေနၾကေသာ ႏိုင္ငံေရးဇာတ္႐ုပ္မ်ား၊ ၾသဇာတစ္စံု တစ္ရာရွိၾကေသာ ႏုိင္ငံေရးသမား မ်ား၏ ပညာႏွင္႔ေျမာ္ျမင္မႈသည္ ႏိုင္ငံအတြက္ မ်ားစြာအေရးပါၿပီး၊ ၎င္းတို႔၏ ပံုေဖာ္မႈသည္လည္း ႏိုင္ငံ၏အနာဂတ္ကို မ်ားစြာ သက္ေရာက္မႈ ရွိေစပါသည္။ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား၏ ပညာႏွင္႔ေျမာ္ျမင္မႈ ရွိသေလာက္ ႏိုင္ငံ၏အေျခအေနသည္ တည္ၿငိမ္မႈရရွိႏိုင္သလို၊ လႈပ္ခါမႈကို လည္း ျဖစ္ေစပါသည္။ မိမိ၏အက်ိဳးစီးပြား၊ မိမိတို႔ ကိုယ္စားျပဳရာ အင္စတီက်ဴး ရွင္းတို႔၏ အက်ိဳးစီးပြားထက္ ႏိုင္ငံ၏အက်ိဳးစီးပြား၊ ႏိုင္ငံသူႏိုင္ငံသားတို႔၏ အက်ိဳး စီးပြားကို “အမွန္တကယ္” ေရွး႐ႈႏိုင္ရန္လည္း လိုပါသည္။ မိမိတို႔၏ ပညာ၊ ရင္႔က်က္ မႈကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ျဖည့္ဆည္းထားႏိုင္မွ ေတာ္ ကာက်မည့္ေခတ္ ျဖစ္ပါသည္။
ယူကရိန္း၊ ခ႐ိုင္းမီးယား၏ျပႆနာကို တစ္ခ်က္ ေစာင္းငဲ႔ၾကည့္လွ်င္ပင္ ႏိုင္ငံ ငယ္တို႔အေပၚ ႏိုင္ငံႀကီးမ်ား၏ ပါ၀င္စြက္ဖက္မႈ အတိုင္းအတာကို ခန္႔မွန္းမိႏိုင္ၾက မည္ဟု ယူဆပါသည္။ အက်ိဳးလို၍ ေညာင္ေရသြန္းၾက သူမ်ားခ်ည္းသာဟူေသာ အသိကို အေျခခံႏွလံုးပိုက္ႏိုင္ပါလွ်င္ မိမိတို႔၏ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား-မ်ားစြာ လမ္းေၾကာင္းမွန္ကန္လာမည္ဟု ျမင္သည္။ ႏိုင္ငံ၏ အက်ိဳးစီးပြားကို အားလံုးက အေျခခံၾကပါသည္ဟု ဆိုၾကလွ်င္ပင္ ေလာေလာဆယ္ အက်ိဳးစီးပြား ထက္၊ ေရရွည္အက်ိဳးစီးပြားကို လွမ္းေမွ်ာ္ ၾကည့္႐ႈႏိုင္ၾကရပါလိမ္႔မည္။
လက္ခံႏိုင္ၾကရန္လည္းလိုေသးသည္။
၂၀၁၃-ခုႏွစ္က ႀကိဳတင္သံုးသပ္ခဲ႔သည့္အတိုင္း ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသည္ ၂၀၁၄-တြင္ အေတာ္အတန္ထက္ပိုေသာ လႈပ္ယမ္းမႈမ်ား႐ွိေန သည္ကို ေတြ႕ရ သည္။ အဦးအစတြင္ တည္ၿငိမ္စြာျဖင့္ ၀န္းက်င္သစ္သုိ႔ ေျပာင္းလဲႏိုင္ခဲ႔ၿပီးမွ ယခုအခါမွ အလႈပ္အခါျဖစ္ေနျခင္းမွာ ေကာင္းေသာ လကၡဏာတစ္ရပ္မဟုတ္ဟု ယူဆသည္။ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွ ဒီမုိကေရစီ ယဥ္ေက်းမႈကို လက္ခံက်င့္သံုးရာတြင္ အခ်ိန္ႏွင့္အမွ် ရင့္က်င္လာၾကရ မည့္အစား ဒီမိုကေရစီႏွင့္ဆန္႔က်င္ဘက္ Mobocracy ဟူေသာ လူမ်ား ရာအမွန္ဟု ခံယူလာသည့္သေဘာကိုေတြ႕ေနရ သည္။ ထိုမွတစ္ဆင့္ တိုး တက္သြားခဲ႔လွ်င္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ဆန္႔က်င္ ဘက္ျဖစ္ေသာ Anarchism ဟူေသာ ထိန္းမႏိုင္၊ သိမ္းမႏိုင္ မင္းမဲ့စ႐ိုက္ သုိ႔ ေရာက္ရွိသြားႏိုင္ပါသည္။
တစ္ပါတီအာဏာရွင္၊ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကာလမ်ားတြင္ အာဏာအရပ္ရပ္မွာ တစ္ေနရာတည္းတြင္ စုစည္းထားသည္ျဖစ္၍ လႊတ္ေတာ္ ျပင္ပႏိုင္ငံေရး သည္ ျဖစ္သင့္ေသာလမ္းေၾကာင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ ယေန႔ အာဏာႀကီး (၃)ရပ္ကို ျဖန္႔ခြဲက်င့္သံုးခဲ႔သည္မွာ (၃) ႏွစ္သားပင္ ရွိေနၿပီ ျဖစ္၍ လႊတ္ေတာ္ တြင္း ႏိုင္ငံေရးသာျဖစ္သင့္သည္ဟု ျမင္ပါသည္။ ဤသည္မွာပင္ Rule of Law လည္း ျဖစ္ပါသည္။ လႊတ္ေတာ္တြင္း စည္း႐ံုးႏိုင္ျခင္းသည္ စြမ္းရည္ တစ္ပါး ျဖစ္ပါ၏။ အေမရိကန္၊ အဂၤလန္ စေသာ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံမ်ားတြင္လည္း လႊတ္ေတာ္တြင္း စည္း႐ံုးေရးဆင္း၍ မိမိတို႔ ျဖစ္ခ်င္သည့္အရာကို ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့သည္ခ်ည္းျဖစ္သည္။ ထို႔ ေၾကာင့္လည္း Lobbying ဟူေသာ စကားေခတ္စားေနရျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသည္ အကူးအေျပာင္းအစ ျဖစ္ေနေသးျခင္း၊ အျခားႏိုင္ငံ မ်ားႏွင့္ သဘာ၀မတူျခင္း စသည္တို႔မွာ မ်ားစြာသတိတရရွိေန ရမည့္အရာ ဟု ျမင္ပါသည္။
႐ိုးစင္းစြာ တြက္ၾကည့္လွ်င္ပင္ ျဖစ္လာမည့္အဆံုးရလဒ္ကို ႐ွာေဖြ ေတြ႕ ရွိႏိုင္သည္ဟု ျမင္ပါသည္။ ႀကိဳးစားမႈတစ္ခုကို မည္သည့္လမ္း ေၾကာင္းက ေ႐ြး သင့္သည္ဟူေသာ အဆံုးအျဖတ္သည္ ထိုႀကိဳးစားမႈအတြက္ ျဖစ္လာႏိုင္သည့္ တံု႔ျပန္သက္ေရာက္မႈမ်ားက အဘယ္သုိ႔ ႐ွိလာႏိုင္သည္ႏွင့္ မ်ားစြာဆက္စပ္ေန သည္ ဆိုေသာအခ်က္ ျဖစ္သည္။ စာေမးပြဲ အတြက္ မည္မွ် ႀကိဳးစားသည္ျဖစ္ေစ က်န္းမာေရးမေကာင္းလွ်င္ အမွတ္ ေကာင္းေကာင္းကို ေမွ်ာ္လင့္၍မရႏိုင္ဟူေသာ သေဘာတရားမ်ိဳး ျဖစ္ပါ၏။
ႀကိဳးစားမႈတစ္ခုအတြက္ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သည့္အက်ဳိးမွာ အေကာင္းဘက္က မ်ားသလား၊ အဆိုးဘက္က ပိုသလား ဟူသည္ကိုလည္း တြက္ခ်က္တတ္ရန္ လိုပါသည္။ စြန္႔စားမႈ မည္မွ်ယူသင့္သည္။ ေပးဆပ္မႈ မည္မွ်ရွိသင့္သည္ကို လည္း ေကာင္းစြာ ေမွ်ာ္လင့္ထားရန္လိုသည္။ ေပါက္ႏိုင္ေခ်နည္းပါးေသာ ထီးထိုး သလို စြန္႔စားမႈမ်ဳိးကို ေရွာင္ရွားသင့္ပါသည္။ သက္ေရာက္မႈမွာ တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္းအေပၚ၊ အင္စတီက်ဴးရွင္း တစ္ခုတည္းအေပၚ မဟုတ္ပါ။ သန္း (၆၀) ဟူေသာ တစ္ႏိုင္ငံလံုး အေပၚ ျဖစ္လာမည့္ အက်ဳိးရလဒ္ မ်ဳိးျဖစ္သည့္အျပင္၊ ရွိဆဲရလဒ္မ်ားပါ ဆံုး႐ံႈးႏိုင္မႈ ရွိႏိုင္-မရွိႏိုင္ကိုလည္း မ်ားစြာခ်င္႔ ခ်ိန္ႏိုင္ရန္လိုသည္ဟု ျမင္ပါသည္။ လႊတ္ေတာ္ႏိုင္ငံေရး ဆိတ္သုန္းသည့္အခါ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ သည္ သဘာ၀က်ေသာ ျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ပါ၏။
တြက္ဆမႈတစ္ခုတြင္ အေရးအရာမ်ားစြာကို ထည့္သြင္းစဥ္းစား ၾကရေလ့ရွိ ပါသည္။ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ၿခံဳငံုျမင္မႈမ်ား မတူႏိုင္ၾကပါ။ သို႔ ေသာ္လည္း Factor on Condition ဟူသည့္ အေျခအေနတစ္ရပ္သည္ မည္သည့္လုပ္ငန္းတိုင္းမဆို မပါမျဖစ္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရေလ့ရွိေသာ ဖက္တာဟူသည့္အေၾကာင္း တစ္ပါးေတာ့ျဖစ္ပါသည္။ မိမိလုပ္ငန္းေကာင္း မြန္ေနေသာ္လည္း ၂၀၀၈-ကဲ့သို႔ ကမၻာ႔စီးပြားေရးပ်က္ကပ္အခ်ိန္တြင္ တိုးခ်ဲ႕၍ မရ၊ မသင့္ေသာအခ်ိန္မ်ဳိးျဖစ္ပါ၏။ ကမၻာ့စီးပြားပ်က္ခ်ိန္သည္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမည့္ အေျခအေနတစ္ရပ္ ျဖစ္ လာပါ၏။
ရၿပီးရလဒ္ကို မည္သူမွ် မစြန္႔လႊတ္လိုၾကပါ။ အားလံုးကလည္း ႏိုင္ငံကို ပို၍ေကာင္းမြန္တိုးတက္ရန္ ေစတနာထက္သန္ၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ပို၍ေကာင္းမည္ဆိုျခင္းအတြက္ ရၿပီးရလဒ္ႏွင့္ ေလာင္းေၾကး ထပ္ ရမည့္ အေျခအေနမ်ဳိးက မေရရာမေသခ်ာေသာလမ္းကို ေရြးခ်ယ္သည္ မ်ဳိးႏွင့္လည္း သေဘာတရား တူလာႏိုင္ပါသည္။ အေရးပါၾကသူမ်ား၊ အရာေရာက္ၾကသူမ်ား အေနျဖင့္ အေကာင္းဆံုးေသာလမ္းကို ေပးဆပ္မႈ အနည္းဆံုးျဖင့္ ေရြးခ်ယ္ႏိုင္ၾက ပါေစဟု ဆႏၵျပဳရပါသည္။
ေနဇင္လတ္
၂၉-၃-၂၀၁၄ (၁၂၅၉)
