စာမတတ္သူ တို႕၀ိုင္းကူ ( ေဒါက္တာသန္းဦး )

၁၃၇၇ ခုႏွစ္၊ ဝါေခါင္လျပည့္ေက်ာ္ ၉ ရက္၊ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာ ၈ ရက္၊ အဂၤါေန႔ထုတ္ျမန္မာ့အလင္းသတင္းမွ ထပ္ဆင့္ ေဖာ္ျပပါသည္။

  “လဲေနသူကို 

၀ိုင္းထူလို႕ေပး၊ 

စာမတတ္သူ 

၀ိုင္းကူစို႕ေလး”

စာတတ္ေျမာက္ေရးလႈပ္ရွားမႈ
စာမဖတ္တတ္သူ၊ စာမေရးတတ္သူကို စာဖတ္စာေရးမတတ္သူ (illiterate) ဟူ၍ သတ္မွတ္ခံရပါသည္။ စင္စစ္အားျဖင့္ ထိုသူသည္ လူပံုအလယ္၌ မ်က္ႏွာငယ္ရသူ၊ လူ႔သိကၡာတြင္ ခ်ိဳ႕တဲ့ေနရသူအျဖစ္ လူ႔အသိုင္း
အဝိုင္း၌ အားငယ္ေနရပါသည္။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၌ မဝင္ဆံ့ျဖစ္ေနရပါသည္။

ထိုသူသည္ သူကိုယ္တိုင္ စာမဖတ္တတ္ေၾကာင္း၊ စာမေရးတတ္ေၾကာင္းကို လူအမ်ားမသိေအာင္ႀကိဳးစား၍ ဖံုးကြယ္ထားတတ္ပါသည္။ စာတတ္သေယာင္ေယာင္ေဆာင္၍ ေနရပါသည္။ အမွန္တကယ္အားျဖင့္ စာမတတ္ပါ။ စာမတတ္သူ ရြက္ပုန္းသီးပမာ ေနထိုင္ဆက္ဆံခံေနရပါသည္။ ထိုသူသည္ မိမိစာမတတ္ျခင္း ကိုလည္း ရွက္တတ္ေနပါသည္။

သို႔ေသာ္ စာတတ္ေအာင္ အသက္အရြယ္အရ စာသြားမသင္ရဲပါ။ စာသင္ရမွာကိုပင္ ေၾကာက္ရြံ႕ေနပါသည္။ မရွက္ရမည္ကို ရွက္၍၊ မေၾကာက္ရြံ႕ရမည္ကို ေၾကာက္ရြံ႕ေနျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ထို႔ေၾကာင့္ စာမတတ္သူ မ်ားကို ထိုအရွက္၊ အေၾကာက္တို႔မွ ႐ုန္းထြက္ လာႏိုင္ေအာင္ “စာတတ္ေျမာက္ေရးလႈပ္ရွားမႈ” (

LITERACY CAMPAING)   ျဖင့္ စာမတတ္သူမ်ားကို ေကာင္းစြာခ်ဥ္းကပ္ရပါသည္။ 

ဆြဲေဆာင္သိမ္းသြင္းယူရပါသည္။ စည္း႐ံုးယူရပါသည္။ ဤသည္ပင္လွ်င္ စာတတ္ေျမာက္ေရးလႈပ္ရွားမႈ ၏ အဓိကတာဝန္ႏွင့္ အဓိကလုပ္ငန္းျဖစ္ပါေတာ့သည္။ စာမတတ္သူကို စာတတ္သူကသင္ၾကားေပးျခင္း
စာတတ္ေျမာက္ေရးလႈပ္ရွားမႈတြင္ အဓိကပုဂၢိဳလ္ႏွစ္ဦးရွိပါသည္။ ထိုသူတို႔မွာ-

 စာမတတ္သူ
ႏွင့္
 စာတတ္သူ .....တို႔ျဖစ္ၾကသည္။

စာမတတ္သူကို စာတတ္သူက စာတတ္လာေအာင္ သင္ၾကားေပးႏိုင္ပါသည္။ (Teach one, each one)။ စာ တတ္ေျမာက္ေရးတြင္ စာမတတ္သူကိုယ္တိုင္က မရွက္မေၾကာက္ သင္ယူလိုစိတ္၊ သင္ယူလိုေသာ ဆႏၵျပင္း

ျပမႈရွိရပါသည္။ ထိုသို႔ေသာ စိတ္၊ ဆႏၵမ်ိဳးေပၚထြန္းလာေအာင္၊ ေပၚထြက္လာေအာင္ စာတတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈက စနစ္တက် ထဲထဲဝင္ဝင္ ႀကိဳးႀကိဳးစားစား လံႈ႕ေဆာ္တတ္မႈ၊ ခ်ဥ္းကပ္တတ္မႈ၊ စည္း႐ံုးသိမ္းသြင္း တတ္မႈ ရွိရပါသည္။

စာတတ္ေျမာက္ေအာင္ သင္ၾကားေပးရာတြင္လည္း အမ်ိဳးသားစာမတတ္သူကို အမ်ိဳးသားစာတတ္သူက အ ခ်င္းခ်င္း သင္ၾကားေပးျခင္း၊အမ်ိဳးသမီးစာမတတ္သူကို အမ်ိဳးသမီးစာတတ္သူက အခ်င္းခ်င္းသင္ၾကားေပးျခင္း ၊ ျဖစ္ႏိုင္ပါက၊ ရႏိုင္ပါက ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စာမတတ္သူကို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ စာတတ္သူက သင္ၾကားေပးျခင္း မ်ိဳးတို႔ကို ရရွိလာေအာင္ ႀကံေဆာင္ႀကိဳးစားဖန္တီးေပးၾကရပါသည္။ ထိုသို႔ ေဆာင္ရြက္ျခင္းကို စာတတ္

ေျမာက္ေရးလႈပ္ရွားမႈက ၾကံေဆာင္အားထည့္ အားထုတ္ရျခင္းျဖစ္ပါသည္။

စာတတ္ေျမာက္ေရးလႈပ္ရွားမႈသည္..........
(က) စာမတတ္ေျမာက္သူကို စာသင္ယူခ်င္လာေအာင္၊ စာသင္ယူျဖစ္လာေအာင္လည္းေကာင္း၊
(ခ) စာတတ္ေျမာက္ၿပီးသူကိုလည္း စာမတတ္ေသးသူအား စာသင္ေပးခ်င္လာေအာင္၊ စာတတ္ေျမာက္ သြားသည္အထိ စာသင္ေပးျခင္းအမႈကို ျပဳလုပ္ျဖစ္လာေအာင္လည္းေကာင္း ႏွစ္ဖက္ႏွစ္လမ္းေကာင္းစြာ၊ စနစ္က်စြာ လံႈ႔ေဆာ္စည္း႐ံုး သိမ္းသြင္းေဆာင္ရြက္ျခင္း အမႈျပဳရပါသည္။

ပညာဒါနေပးလွဴျခင္း
စာတတ္ေျမာက္ေရးလႈပ္ရွားမႈတြင္ စာမတတ္သူသင္ယူသူႏွင့္ ထိုစာမတတ္သူကို စာတတ္ေျမာက္သြား

ေအာင္ သင္ၾကားေပးလိုသူ၊ ထိုႏွစ္ဦးတို႔အျပင္ထိုႏွစ္ဦးတို႔ သင္ၾကားသင္ယူၾကရမည့္အခ်ိန္၊ သင္ၾကားသင္ ယူၾကရမည့္ေနရာ၊သင္ၾကားသင္ယူရာ၌ အသံုးျပဳရမည့္ပစၥည္းမ်ား (သက္ႀကီးဖတ္စာအုပ္၊ဆရာကိုင္ လမ္း ညႊန္၊ ဗလာစာအုပ္၊ ခဲတံ၊ ေဘာပင္ စသည္မ်ား) လိုအပ္မည့္အလင္းေရာင္ေပးႏိုင္သည့္ ဖေယာင္းတိုင္၊ ဆီမီးခြက္၊ မီးလံုး၊ မီးေခ်ာင္းႏွင့္တကြစာသင္ခံု၊ စာသင္ စားပြဲ၊ ေက်ာင္းသင္ပုန္းႀကီး(ထမင္းစားပြဲအဝိုင္းကို လည္းေက်ာင္းသင္ပုန္းႀကီးအျဖစ္ အသံုးျပဳႏိုင္သည္)ရရွိေရးတို႔အတြက္ကိုပါ ၾကံေဆာင္၍ ပညာဒါနေပး လွဴၾကမည့္ အလွဴရွင္ (သဒၶါၾကည္လင္ ပါရမီရွင္)တို႔ကိုပါ တစ္ပါတည္း၊ တစ္တြဲတည္းရရွိလာေအာင္ ၾကံေဆာင္ႀကိဳးစားစည္း႐ံုးၿပီး ေဆာင္ရြက္မႈ ျပဳၾကရပါသည္။

သို႔ျဖင့္ စာမတတ္သူကို စာတတ္လာေအာင္သင္ယူလိုစိတ္၊ သင္ယူလိုမႈရွိလာေအာင္၊ စာတတ္သူကလည္း စာမတတ္သူကို စာတတ္သြားသည္အထိ သင္ၾကားေပးလိုစိတ္ႏွင့္ သင္ၾကားေပးမႈေအာင္ျမင္ ထေျမာက္ သြားေအာင္ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္မႈတို႔ ေအာင္ျမင္ေပါက္ေျမာက္ ထိေရာက္ေစေရးအတြက္ လိုအပ္သည့္ အခ်ိန္၊ ေနရာႏွင့္တကြ ပစၥည္းမ်ားကိုပါ ျပည့္ျပည့္စံုစံုကူညီပံ့ပိုး ႏိုင္သည့္ ပညာဒါနေပးလွဴသူ၊ အလွဴရွင္မ်ားပါ မက်န္ ျပည့္စံုစြာအဘက္ဘက္မွရရွိလာေအာင္ စာတတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈက ၾကံေဆာင္ေဖာ္ေဆာင္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ရပါသည္။

တတ္ေျမာက္မႈကိုစစ္ေဆးျခင္း၊ ေအာင္ျမင္မႈကိုအားေပးျခင္း
စာမတတ္သူကိုစာတတ္သူက သင္ၾကားရာ၌ သက္ႀကီးဖတ္စာကို လက္ကိုင္ထား၍ ထိုသက္ႀကီးဖတ္စာကို သင္ၾကားသူက မည္သို႔မည္ပံုသင္ၾကားေပးရမည္။ သင္ယူသူက မည္သို႔မည္ပံု သင္ယူရမည္တို႔ကို သက္ႀကီး ဖတ္စာပါလမ္းညႊန္မွာၾကားထားခ်က္တို႔ႏွင့္အညီ သင္ၾကားသင္ယူမႈျပဳေစရမည္ျဖစ္ပါသည္။

သက္ႀကီးဖတ္စာပါသင္စာႏွင့္ ဖတ္စာတို႔အရ သင္စာ၊ ဖတ္စာတို႔ကိုသင္ၾကား သင္ယူၿပီးတိုင္း တတ္ေျမာက္ မႈ ကိုတစ္ပါတည္း ကြ်ဲကူးေရပါ စစ္ေဆးသြားၾကရပါသည္။ (ဥပမာ- ဝ၊ ထ၊ က၊ လ၊ သ ကိုသင္ၾကားသင္ယူေစ ရာ၌ အကၡရာထိုငါးလံုး၏ အသံ၊ အဓိပၸာယ္ႏွင့္ေရးဆြဲတတ္မႈ တစ္ခုခ်င္းကို အဖတ္၊အေရးႏွစ္မ်ိဳးစလံုး ကို ဖတ္ရြတ္ေရးသားတတ္ၿပီဆိုပါက ထိုသို႔တတ္ေျမာက္သြားေၾကာင္းကို သင္ၾကားသည့္ ဆရာက သင္ယူသူ (တပည့္)အား ေကာင္းစြာအသိေပးေၾကညာရမည္။ အားေပးစကား၊ ခ်ီးက်ဴးစကားကို အမ်ားၾကားထဲ၌

မုခ်ေျပာၾကားေပးရမည္။ သို႔ျဖင့္ မူလအရွက္အေၾကာက္တို႔လည္း ေျပေပ်ာက္သြားေစၿပီး အားတက္အားရွိ လာပါလိမ့္မည္။ သင္ယူလိုစိတ္မ်ားလည္း ထက္သန္လာၿပီး သင္ယူလိုေသာဆႏၵလည္း တဖြားဖြား ေပၚေပါက္ လာပါလိမ့္မည္။)

လုပ္အားမ်ား ေပးလွဴျခင္း
စာမတတ္သူအား စာတတ္ေျမာက္သည္အထိ သင္ယူမႈဆက္တိုက္ျပဳလုပ္သြားႏိုင္ေအာင္ ျပဳလုပ္ျဖစ္ေအာင္ ထိုသူ႔အတြက္ လိုအပ္မည့္လုပ္အားမ်ိဳးကိုကူညီပံ့ပိုးေပးႏိုင္ရပါမည္။ (ဆိုက္ကားနင္းသူကို စာတတ္ေျမာက္

ေရး သင္တန္းတက္ေနခ်ိန္၌ ထိုလုပ္ငန္းကို ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း၊ ႏြားစာျမက္စဥ္းေနရသူကို စာသင္ခ်ိန္ ၌ ႏြားစာျမက္ကူညီစဥ္းေပးထားျခင္း၊ စာသင္ယူေန သူ၏ ကေလးငယ္ကို ကူညီထိန္းသိမ္းေပးထားျခင္း စသည္ စသည္တို႔၌စာသင္ယူသူတို႔ ေနာက္ဆံမတင္းရေလေအာင္၊ စာသင္ယူခ်ိန္၌ စာသင္ယူျဖစ္သြား ရ ေလေအာင္၊ ၾကံေဆာင္ကူညီေထာက္ပံ့ ပံ့ပိုးမႈမ်ားျပဳလုပ္ေပးျခင္းျဖင့္ လုပ္အားအလွဴေပးျခင္း အမႈကိုလည္း

 ျပဳလုပ္ေပးႏိုင္ရန္ စာတတ္ေျမာက္ေရးလႈပ္ရွားမႈက တစ္ပါတည္းစည္း႐ံုးေဆာင္ရြက္သြားရပါသည္။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံစာတတ္ေျမာက္ေရးလႈပ္ရွားမႈတြင္ စာမတတ္သူအား စာတတ္သူက စာတတ္

ေျမာက္လာေအာင္ သင္ၾကားမႈျဖင့္ကူညီျခင္း၊ စာမတတ္သူစာတတ္ေျမာက္လာေစရန္ လိုအပ္သည့္ပံ့ပိုးမႈ
အမ်ိဳးမ်ိဳး (လုပ္အားမ်ားေပးကူညီျခင္းအပါအဝင္)တို႔ျဖင့္၊ ပံ့ပိုးကူညီျခင္းတို႔ျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ေပးပါက စာမတတ္ သူမ်ား စာတတ္ေျမာက္လာသူမ်ားအျဖစ္မုခ်ျဖစ္ထြန္းေပၚထြက္လာမည့္ ရလဒ္ေကာင္းမ်ား အမွန္ရရွိလာ ပါလိမ့္မည္။

“စာမတတ္သူ တို႔ဝိုင္းကူ၊ ပညာဒါန ေပးလွဴၾက ”ဟူေသာ ေဆာင္ပုဒ္ကို ေဆာင္ပုဒ္အျဖစ္မွသည္ လက္

ေတြ႕ က်က်လုပ္ေဆာင္ေသာ လုပ္ငန္းရပ္အျဖစ္သို႔ မျဖစ္မေန၊ မရမေနေဆာင္ရြက္ျဖစ္ေအာင္ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ အားလံုး၊ စာမတတ္သူေရာ စာတတ္သူတို႔ပါ “လူတိုင္းစာတတ္ေျမာက္ေရး၊ လူတိုင္းအေရး”အျဖစ္ အမ်ိဳးသား

ေရးအသိ၊ အမ်ိဳးသားေရးအျမင္၊ အမ်ိဳးသားေရးသေဘာထား၊အမ်ိဳးသားေရးတာဝန္၊ သမိုင္းေပးမြန္ျမတ္သည့္ အမ်ိဳးသားေရးလုပ္ငန္းတစ္ရပ္အျဖစ္ အားသြန္ခြန္စိုက္ႀကိဳးႀကိဳးကုတ္ကုတ္အားထည့္အားထုတ္ေဆာင္ရြက္ ၾကရန္ အမွန္တကယ္လိုအပ္ပါေၾကာင္းႏွင့္ တကယ္လုပ္က အဟုတ္ျဖစ္ႏိုင္ပါေၾကာင္း ေဆြးေႏြး တင္ျပလိုက္ ရပါသတည္း။

ေန႕ညအလွ
ရွင္ေနမင္းမွာ၊ အလင္းျဖာသည္
ေန႕အခါထြန္းပ ေန႕အလွ။
ေငြလမင္းမွာ၊ အလင္းျဖာသည္
ညအခါ၀င္းပ ညအလွ။
စာတတ္စာဖတ္၊အလင္းဓာတ္ကား
ထူးျမတ္လွစြာ၊ဉာဏ္ေရာင္ျဖာ၍
ေန႕ခါညခါ၊ထြန္းလင္းသာသည္
ရင္မွာရႊင္းျမ၊ေန႕ညအလွ

မင္းယုေ၀

အလင္းတိုင္ကို ကိုင္ၾကစို႕
သူတို႕ဘ၀၊အေမွာင္က်လည္း
က်မွန္မသိ ငံုးတိတိ။
သူတို႕အျဖစ္၊ ေမွာင္ညစ္ညစ္လည္း
ညစ္မွန္မသိ၊ ကန္းေလးဘိ၍
လမ္းမသိႏုိင္၊ေမွာင္ထဲငိုင္စဥ္
အလင္းတိုင္တစ္ခု၊ ျမင္လိုက္မႈေၾကာင့္
အလုအယက္၊၀မ္းေျမာက္လက္ႏွင့္
ႏွစ္သက္လွစြာ၊ကိုင္စြဲလာၿပီ
ခြာေလာ့ရွဲေလာ့အေမွာင္ထု

တင္မိုး