What is good leadership skills ?

ေခါင္းေဆာင္ဆိုတာ ေမြးရာပါစြမ္းရည္သတၱိထူးမ်ား၏ အေထာက္အပ့ံမ်ားေၾကာင့္ (ဘုရင္သား ဘုရင္ျဖစ္သလိုေပါ့) ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာသလို၊ သင္ယူေလ့က်င့္မွဳမ်ားကရတဲ့ စြမ္းရည္မ်ား ေၾကာင့္လည္း( ေအဘရာဟင္လင္ကြန္းလိုမ်ိဳး) ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းျဖစ္လာခြင့္ရွိတယ္။  ေခါင္း

ေဆာင္ေကာင္းျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ျမန္မာတို႔၏ သမရိုးက်အျမင္ျဖစ္တဲ့ *မွတပါး အျခားမရွိေတာ့ျပီ* ဆိုတဲ့ ဆီနီယာေတြကို မွီခိုကိုးစားလိုစိတ္ႏွင့္ မိမိကိုယ္ကို ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ရန္ ယံုၾကည္စိတ္၊ ၾကိဳးစားလိုစိတ္ မဲ့ေနျခင္းက ႏုိင္ငံမွာ စြမ္းရည္ျမင့္လူငယ္မ်ား ရွားပါးေနျခင္းႏွင့္ တိုးတက္မွဳေႏွးေကြးေနမွဳမ်ား၏ အဓိကအေၾကာင္းရင္းတစ္ခုျဖစ္ေနတယ္။ 

 

ေခါင္းေဆာင္ဆိုတာဟာ သီးျခားရပ္တည္ေနဖို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ Leaders as Partners ဆိုတဲ့ ေကာင္းတူဆိုးဖက္ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ အေနနဲ႔ သာျဖစ္ရပါမယ္။ သက္ဦးဆံပိုင္ေခတ္က သတ္ေစေသေစ ဆိုတဲ႔ အေတြးအေခၚနဲ႔ ဦးေဆာင္မႈကို ယေန႔ (၂၁) ရာစုမွာ လံုး၀လက္မခံ ဆန္႔က်င္လာၾကပါတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္၊ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္ အာဏာရွင္စနစ္ က်ဆံုးရျခင္းရဲ ႔ အဓိကအေၾကာင္းရင္းဟာ

 ေခါင္းေဆာင္မႈ မွားယြင္းျပီး သီးျခားျဖစ္တည္ေနတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ (Leader) ဆိုတာ အဖဲြ႔၀င္တစ္ဦး (Group Member) သာျဖစ္ျပီး ဦးေဆာင္မႈ ေပးေနတဲ့ သူတစ္ေယာက္အျဖစ္သာ Globalization ေခတ္မွာ ျမင္လာၾကပါတယ္။ လက္ခံလာၾကပါတယ္။

ေခါင္းေဆာင္မႈ ဆိုတာကို အမ်ားရဲ႕ ယံုၾကည္မႈ၊ ကိုးစားမႈ၊ ေလးစားမႈေတြကို ရရွိေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ျပီး ျပည္သူရဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ကို ေပါက္ေျမာက္ေအာင္ ေထာက္ပ့ံႏိုင္မႈလို႔ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတစ္ခု တိုးတက္မႈ ဆုတ္ယုတ္မႈေတြဟာ ေခါင္းေဆာင္နဲ႔ သူ႔ ရဲ႕ေခါင္းေဆာင္မႈက တဆင့္ သီးပြင့္ လာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ေျပာရရင္ ေခါင္းေဆာင္မႈ ေကာင္းမွ ႏိုင္ငံတုိးတက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
 

 

ျမင္းေခတ္၊ လွည္းေခတ္က ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အရည္အခ်င္းက စာမဖြဲ႔ေလာက္လို႔ အေရးမၾကီးေပမဲ့ မ်က္ေမွာက္ေခတ္မွာေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အရည္အခ်င္းနဲ႔ ဦးေဆာင္မႈဟာ အလြန္အေရးပါ ပါတယ္။ ေရွးေခတ္တုန္းက ကုန္သြယ္မႈက သိပ္မၾကီးမားေသးတာရယ္ ပညာက ေရ့ွတန္းသိပ္ မေရာက္ေသးတာ ရယ္ေၾကာင့္ ကိုယ့္ႏိုင္ငံနဲ႔ကိုယ္ သီးျခား ေနထိုင္အုပ္စိုးႏိုင္ၾကေပမဲ့ ယခု မ်က္ေမွာက္ေခတ္မွာေတာ့ ဆန္းသစ္တဲ့ သိပံၸပညာ၊ ဆက္သြယ္ေရး၊ ကြန္ျပဴတာ အင္တာနက္ အုိင္တီနည္းပညာစနစ္၊ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးစနစ္ စတာေတြ အလြန္အမင္း တိုးတက္လာတာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတြအားလံုးဟာ သီးျခားရပ္တည္လို႔ မရၾကေတာ့တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ လက္နက္ကိုင္ စစ္ပြဲေတြအတြက္ အကန္႔အသတ္ ရွိလာတာမို႔ သိပ္စိုးရိမ္စရာ မရွိေပမဲ့ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲ၊ ေငြေၾကးစစ္ပြဲေတြ ရန္က ပိုျပီး စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္လာပါတယ္။

လက္နက္ကိုင္ တိုက္ရင္ လူေသတာ ထင္သာ ျမင္သာလို ႔ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲ၊ ဘ႑ာေရးစစ္ပြဲ၊ ပညာေရးစစ္ပြဲ ေတြမွာ အသာစီးရဖို႔ ႏိုင္ငံတိုင္းက ၾကိဳးစားေနၾကပါတယ္။ အရင္က ေခတ္မွီလက္နက္ ဘယ္ေလာက္ရွိရင္ ႏိုင္ငံ အင္အားရွိတယ္၊ သယံဇာတ ဘယ္ေလာက္ရွိရင္ ၾကြယ္၀မႈ ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္ဆိုျပီး ေျပာႏိုင္ၾကပါတယ္။ Comparative Advantage လို႔ ေျပာေလ့ရွိပါတယ္။ သည္ကေန႔ သယံဇာတမရွိဘဲ တိုးတက္အင္အားၾကီးေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ ေပၚလာေတာ့ ႏိုင္ငံရဲ႕အင္အားဟာ ဓနအင္အားဆိုတာ အေတြးအေခၚ တစ္ရပ္အေနနဲ႔ ေျပာင္းလဲလာပါတယ္။ အဲဒီဓနကို သယံဇာတ ထုတ္မေရာင္းဘဲ ပညာနဲ႔ လုပ္ယူလို႔ ရတာေၾကာင့္ ပညာဟာ ေရွ့တန္းတက္လာျပီး ပညာေခတ္ကို ေရာက္လာပါတယ္။ 

 

ယေန႔ေခတ္လြန္ အဆင့္ျမႇင့္ နည္းပညာေတြအရ အႏ်ဴျမဴဗံုးကို ေျမျပင္မွာ အႏၱရာယ္ႀကီးမားစြာ ေဖာက္ခြဲျပဖုိ႔ မလုိေတာ့ဘဲ ဓာတ္ခြဲခန္းမွာတင္ စမ္းသပ္ ေဖာက္ခြဲရံုျဖင့္ ရႏိုင္တဲ့ နည္းပညာ တုိးတက္လာပါတယ္။ ပညာနဲ႔ဓန အင္အားကို ဖန္တီးယူႏိုင္ျပီး စစ္အင္အားၾကီးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို ႏိုင္ငံေရးအရ ျပန္ျပီးကစားႏိုင္လာခဲ့ပါတယ္။ ယေန႔ အင္အားႀကီး ႏုိင္ငံေတြအေနနဲ႔ ေရွးေခတ္က စစ္ေရးအင္အားျဖင့္ ၿခိမ္းေျခာက္အေရးယူျခင္းထက္ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔ျခင္း (Economics Sanction) ကို ဖိအားေပး လက္နက္တခု အသြင္ အသံုးျပဳလာခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီလို မဟာဗ်ဴဟာေတြကို ခ်မွတ္သူေတြဟာ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ျဖစ္ၾကလို႔ သူတို႔ရဲ ႔ က႑ဟာ အလြန္အေရးပါ ပါတယ္။ ပညာဟာ ေတြးတတ္ရင္ ေၾကာက္စရာေကာင္းေအာင္ ထက္ျမက္တဲ့ လက္နက္တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ (၂၁)ရာစုဟာ ပီျပင္တဲ့ပညာ အေျခခံတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈ၊ ပညာအေျခခံတဲ့ လူမူအဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ ပညာအေျခခံတဲ့ ကုန္သြယ္မႈေခတ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ပညာမပါရင္ ဘာမွလုပ္မရဘူးလို႔ ေယဘူယ် နားလည္ထား ႏိုင္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ဆိုတာ အဲဒီမွန္ကန္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈ (အမ်ားအက်ိဳးေရွးရႈ) ကို ေပးႏိုင္သူသာ ျဖစ္ပါတယ္။

စင္ကာပူဟာ အတုယူစရာေကာင္းတဲ့ ႏိုင္ငံငယ္ေလးတစ္ခုပါ။ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္ မေလးရွားက ရုတ္တရက္ အထုတ္ခံ လိုက္ရေတာ့ လီကြမ္ယူ ေတာ္ေတာ္ အၾကပ္ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။ ဆုိရွယ္လစ္ေခတ္တုန္းက ျမန္မာျပည္ကသြားတဲ့ စီးပြားေရး ပညာရွင္တစ္ဦးဟာ လီကြမ္ယူနဲ႔ ေက်ာင္းေနဘက္ သူငယ္ခ်င္းတစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ လီကြမ္ယူရဲ႕ မဟာလက္ရံုး တစ္ဆူ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ဒီေန႔ စင္ကာပူကို တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ အဓိက လူတစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံငယ္ေတာ့ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ စစ္ေရး ရႈေထာင့္ေတြက ၾကည့္ရင္ အကန္႔အသတ္ ရွိေနပါတယ္။ လီကြမ္ယူဟာ စင္ကာပူကို “ေရျပည့္အုိး” ျဖစ္မွာ ေၾကာက္သူပါ။ ႏုိင္ငံကို ခ်ဲ႕မရေတာ့ စင္ကာပူဟာ “ပညာ” ကိုဘဲ ခ်ဲ႕ရပါေတာ့တယ္။ ကမၻာႀကီးဟာ ႏႈိင္းရ အသာစီး (Comparative Advantage) ကေန စြမ္းရည္ အသာစီးရမႈ (Competitive Advantage) ကုိ ကူးေျပာင္းလာတာ လီကြမ္ယူ သတိေကာင္းေကာင္း ထားမိပါတယ္။

ႏိုင္ငံအဆင့္ ပညာကို ခ်ဲ ႔ထြင္ရာမွာ မဟာဗ်ဴဟာနဲ႔ Macro View က အလြန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ စင္ကာပူလို City State က အတိမ္းအေစာင္း ခံလို႔ မရပါဘူး။ Michael E Porter ဆုိတာက စီးပြားေရး ပညာရွင္ေတြ ထဲက ဂုရုတစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။ သံုးနာရီ Seminar တစ္ခုကို ေဒၚလာ (၂) သိန္း ေပးရတဲ့ ပညာရွင္ ျဖစ္ၿပီး သူ႔ Seminar ကို တက္ခ်င္ရင္ လက္မွတ္ တစ္ေစာင္ကို ေဒၚလာ (၃၀၀၀) ေပးရတဲ့အထိ အဆင့္ရွိသူ ျဖစ္ပါတယ္။ GE ဆုိတဲ့ General Electric ဧရာမ ကုမၸဏီႀကီးရဲ႕ ဦးေဆာင္သူ Jack Welch တုိ႔လို ထိပ္တန္း CEO ႀကီးေတြရဲ ႔ အႀကံဥာဏ္ ယူေနရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာက MBA သမားေတြ မသင္မေနရ ႏိုင္ငံအဆင့္ (National Competitiveness) ကို Porter Diamond ဆုိတဲ့ သီအုိရီနဲ႔ အစားထုိး ေပးခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

လီကြမ္ယူက Porter ဆီက အႀကံဥာဏ္ကို ရယူပါတယ္။ Porter ကလည္း မဟာဗ်ဴဟာ အဆင့္ “မူ၀ါဒ” ဘဲ ေပးပါတယ္။ ဒီေန႔ စင္ကာပူဟာ Competitiveness ဆိုတဲ့ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈ စြမ္းရည္မွာ ကမၻာ့ထိပ္တန္း ႏုိင္ငံေတြရဲ ႔ ေရွ႔မွာေတာင္ ေရာက္ေနပါၿပီ။ ေခါင္းေဆာင္မႈနဲ႔ မဟာဗ်ဴဟာ သေဘာကို ေျပာခ်င္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ လီကြမ္ယူကုိ ဆရာတင္တဲ့ လူကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက စစ္အာဏာရွင္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ လီကြမ္ယူဟာ ဆရာတင္ခံရခ်ိန္မွာ စစ္အာဏာရွင္မ်ားကို စည္းရံုးၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံကို အာဆီယံ ၀င္ခြင့္ရေရး ကူညီေပးခဲ့ပါတယ္။ 

 

အဲဒီ အက်ိဳးအျမတ္ကေတာ့ ဗမာျပည္ရဲ႕ သယံဇာတ ပစၥည္းမွန္သမွ်နဲ႔ ေငြေၾကး လမ္းေၾကာင္းေတြကုိ စင္ကာပူသို႔ မွီခိုတင္သြင္းႏုိင္ေရးအတြက္ လီကြမ္ယူက အျမတ္ထုတ္ ႏုိင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔ခံရခ်ိန္မွာ စင္ကာပူကို မွီခိုအားထားေနရၿပီး လက္နက္ေမွာင္ခို တင္သြင္းတာကအစ စင္ကာပူမွ တဆင့္ တင္သြင္းရတဲ့အတြက္ စင္ကာပူအတြက္ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားစြာ ရရွိသြားေစခဲ့ပါတယ္။ အာဏာရဖို႔သာ သိၿပီး ပညာမရွိတဲ့ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ ႔ ညံ့ဖ်င္းမႈေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ မ်ားစြာ နစ္နာဆံုးရံႈးမႈေတြ ျဖစ္ေပၚေနရပါတယ္။

 

ကမၻာႀကီးဟာ ဒီေန႔ နဲ႔ နံနက္ျဖန္ မတူေတာ့သလို ေခါင္းေဆာင္မႈဟာလည္း ဒီေန႔နဲ႔ မနက္ျဖန္ တူႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အေတြးအေခၚ၊ အယူအဆ၊ အေတြး၊ အျမင္၊ ယံုၾကည္မႈ၊ တန္ဖိုးစတဲ့ အေၾကာင္း အရာမ်ားဟာ ေခါင္းေဆာင္မႈကို စိန္ေခၚမႈေတြ အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းလာၾကပါတယ္။ Challenges to Leadership လို႔ ေျပာေနၾကပါၿပီ။ အဲဒီလို ပတ္၀န္းက်င္ရဲ႕ စိန္ေခၚမႈေတြကို တု႔ံျပန္ဖို႔ ေခါင္းေဆာင္မႈဘက္ကလည္း The Leadership Challenges ဆုိၿပီး ေခါင္းေဆာင္မႈမွာ မလြဲမေသြ ပါ၀င္ရမဲ့ အရည္အေသြး ေဖာ္ျပခ်က္ေတြ တန္းစီထြက္လာခဲ့ရပါတယ္။

ေခါင္းေဆာင္မႈကို အႏွစ္ခ်ဳပ္လိုက္ရင္

“ေခါင္းေဆာင္မႈဆုိတာ တန္ဖိုးေတြကို လက္ေတြ႔ ေဆာင္ရြက္မႈ အျဖစ္ ေျပာင္းပစ္တာ (Transform values into action)၊ 

အနာဂတ္ အျမင္ေတြကို လက္ေတြ႔ အစစ္အမွန္ ျဖစ္ေစတာ (Visions into realities)၊ 

အခက္အခဲေတြကို မြမ္းမံျပင္ဆင္လိုက္တာ (Obstacles into innovations)၊ ကြဲျပားျခားနား၊ ျပန္႔က်ဲေနတာေတြကို တစ္စုတစ္စည္း ခိုင္မာေစတာ (Separateness into solidarity) ၊ ၿပီးေတာ့ စြန္႔စားမႈေတြကို ဆုလာဘ္အျဖစ္ ဖန္တီးယူတာ (Risks into rewards) ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားအတြက္ စိန္ေခၚမႈပါတဲ့ အခြင့္အလမ္းေတြကို ျမင္သာထင္သာတဲ့ ေအာင္ျမင္မႈ အျဖစ္ရေစဖုိ႔၊ အေျခအေန အာ၀ါသတစ္ခု ဖန္တီးေပးမႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။”

 

ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္မႈမွာ အခ်ိန္ဟာ အလြန္အေရးႀကီးပါတယ္။ အဖြဲ႔အစည္း ႀကီးႀကီးကို ဦးေဆာင္သူ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ဦးေဆာင္ေနသူေတြဟာ အခ်ိန္ မေလာက္မင ျဖစ္တတ္လို႔ အခ်ိန္ကို အက်ိဳးရွိေအာင္ အသံုးခ်ႏိုင္ဖုိ႔ အင္မတန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခ်ိန္ကို အက်ိဳးရွိေအာင္ သံုးရမဲ့ အခ်က္ (၂၀) ခ်က္ကို ေအာက္မွာ ေဖာ္ျပေပးလုိက္ပါတယ္။

1. ေရြးခ်ယ္ၿပီး ဖတ္ရႈပါ။
2. လုပ္ရန္ လုပ္ငန္းကို အစီအစဥ္ျဖင့္ ျပဳစုပါ။
3. လုပ္ငန္းေတြ အစီအစဥ္ တက် ထားရွိပါ။
4. ဦးစားေပး အစီအစဥ္အရ လုပ္ကိုင္ပါ။
5. အေရးမႀကီးတဲ့ ကိစၥမ်ားကို တၿပိဳင္နက္ လုပ္ပါ။
6. စီမံကိန္းႀကီးမ်ားကိုေတာ့ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာပါ။
7. အေရးႀကီး လုပ္ငန္း၏ (၂၀) ရာခိုင္ႏႈန္းကို ဆံုးျဖတ္တတ္ပါ။
8. အေကာင္းဆံုးအခ်ိန္ကို အေရးႀကီး ကိစၥအတြက္ လ်ာထားပါ။
9. မိမိကုိ တျခားသူမ်ား ေတြ႔ဆံုမႈ ကန္႔သတ္ထားပါ။
10. (၁၀) မိနစ္ လုပ္ရမဲ့ လုပ္ငန္း (၅) ခုကို ျပဳစုပါ။
11. အလုပ္ကို မေရြ ႔ဆုိင္းပါနဲ႔။
12. အခ်ိန္နဲ႔ တေျပးညီ ေဆာင္ရြက္ပါ။
13. လုပ္ငန္းေတြ ၿပီးရမဲ့ သတ္မွတ္ခ်ိန္ ထားပါ။
14. ေစာင့္ဆုိင္းရတဲ့ ကာလမွာ တစံုတခုကို တန္ဖိုးရွိေအာင္ လုပ္လိုက္ပါ။
15. သတ္မွတ္ခ်ိန္မွာ ရႈပ္ေထြးတဲ့ အလုပ္ကို ၿပီးေအာင္ လုပ္ပါ။
16. အေခ်အတင္ ျဖစ္တဲ့ အလုပ္မ်ိဳးကို တေန႔တခု ၿပီးေအာင္ လုပ္ပါ။
17. ကိုယ္ပုိင္ အခ်ိန္အတြက္ အခ်ိန္ဇယား ေရးဆြဲထားပါ။
18. ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ရမႈေတြအတြက္ မပူပန္ပါနဲ႔။
19. ေရရွည္ ရည္မွန္းခ်က္ကို ေရးထားပါ။
20. အခ်ိန္ စီမံခန္႔ခြဲမႈ နည္းလမ္းေကာင္းအတြက္ အၿမဲတမ္း အသင့္ရွိပါ။

အထက္ပါ အခ်က္ (၂၀) ဟာ အေျခခံ ျဖစ္ၿပီး သုေတသန ျပဳထားမႈေတြက ထြက္လာတဲ့ စည္းကမ္းေတြ   ျဖစ္ ပါတယ္။ လူတုိင္း လုိက္နာ က်င့္သံုး တတ္ပါေစ။အနာဂါတ္လူငယ္မ်ား ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္ႏုိင္ၾကပါေစ။
ေနာက္တပတ္မွာေတာ့ ထိေရာက္တဲ့ စြမ္းရည္ရွိတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈ အေၾကာင္းကို ဆက္လက္ တင္ျပသြားပါမယ္။

ဒီေန႔ တိုးတက္ဖြ႔ံျဖိဳးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ CEO ေတြ ႏွစ္ကုန္လို႔ အေျခအေနေကာင္းရင္ ဆက္လုပ္ခြင့္ရွိၿပီး ကုမၸဏီေတြ အရံႈးေပၚရင္ တာ၀န္က ရပ္စဲျခင္း ခံၾကရပါတယ္။ ဘာေတြ ဘယ္လို လုပ္ေနပါတယ္ ဆုိတာထက္ ျပည္သူေတြက “ရလဒ္” ဘယ္လို ထြက္လာတယ္ဆုိတဲ့အေပၚမွာပဲ အဆံုးအျဖတ္ ေပးၾကတဲ့ေခတ္ ေရာက္လာပါၿပီ။ ဘယ္လုိလုပ္ ေနပါတယ္ဆုိတာ CEO ေတြ၊ ေခါင္းေဆာင္သူေတြရဲ႕ အလုပ္ပါ။ ေနာက္လုိက္ေတြ၊ ျပည္သူေတြ၊ ရွယ္ယာရွင္ေတြရဲ႕ အလုပ္မဟုတ္လုိ႔ပါ။ ယေန႔ ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွာေတာ့ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ဘယ္လို လုပ္ေနပါတယ္ တိုင္းျပည္ ဘယ္လိုေကာင္းေန ပါတယ္လို႔ ေျပာေနတာထက္ အကိ်ဳးရလဒ္ကိုသာ မွန္မွန္ကန္ကန္ သံုးသပ္ၾကည့္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါမွသာ တကယ့္ေခါင္းေဆာင္ေကာင္း ျဖစ္ျပီး ကမာၻ႔အလယ္မွာ သိကၡာရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ Personal Characteristics ကို ေအာက္ပါအတုိင္း ေယဘုယ် သတ္မွတ္ လာေၾကာင္း ေတြ႔ရပါတယ္။

•    Personality (ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး)
•    Knowledge (ပညာ)
•    Skills and Abilities (ကြ်မ္းက်င္မႈ/ စြမ္းရည္)
•    Experiences (အေတြ႔အႀကံဳ)
•    Learning (ေလ့လာသင္ယူမႈ)
•    Prejudice and Bias (ထင္ျမင္မႈ/ ဘက္လုိက္မႈ)

ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ယွဥ္ၿပိဳင္စြမ္းရည္ဟာ တစ္ဦးခ်င္းရဲ႕ ထိေရာက္စြမ္းအားနဲ႔ ဆက္သြယ္ေနပါတယ္။ အရင္က ဘာေတြ ေလ့လာဆည္းပူးခဲ့တယ္၊ အေတြ႔အႀကံဳ လႊမ္းမိုးမႈ၊ လ်င္ျမန္မႈေတြနဲ႔ တိက်မႈေတြ အေပၚ အေျခခံၿပီး အေျခအေန တစ္ရပ္ကို အမွန္ကန္ဆံုး သံုးသပ္ႏုိင္မႈေတြဟာ အရည္အခ်င္းေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အမွားထဲက အမွန္ကို ရွာေဖြႏုိင္မႈလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။

Path-goal ခ်ဥ္းကပ္မႈက ေလးမ်ိဳးေသာ အမူအက်င့္ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ခဲြျခမ္းစိတ္ျဖာ ပါေသးတယ္။

•    Supportive Leadership
•    Directive Leadership
•    Participative Leadership
•    Achievement-oriented Leadership

ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ တကယ္ေတာ့ ဘက္စံုေတာ္သူ အလြန္ရွားပါတယ္။ သန္ရာသန္ရာ၊ စြမ္းရာ စြမ္းရာ ရွိတတ္ၾကပါတယ္။ Supportive Leadership က ေနာက္လိုက္ေတြကို ျဖည့္ဆည္း၊ ပံ့ပိုးေပးၿပီး Directive Leadership က မူ၀ါဒေပး၊ လမ္းေၾကာင္းအမွန္ေပၚတင္ေပးတဲ့ေနရာမွာ အေလး သာပါတယ္။ Participative Leadership က အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအား ပိုေကာင္းၿပီး Achievement-oriented Leadership က ေဆာင္ရြက္မႈ ရလဒ္ အေျခခံ ေခါင္းေဆာင္မႈမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ဆီမွာ အေၾကာင္း တစ္စံုတစ္ရာကို အေသးစိတ္ ခြဲျခမ္း စိတ္ျဖာလြန္းတာ ေတြ႔ႏုိင္မွာပါ။ တကယ္ေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးမွာ အထက္ပါ အရည္အခ်င္းေတြ အားလံုး ပါရမွာ ျဖစ္ေပမဲ့ အားသန္ရာကို ထပ္ခြဲျခမ္းျပလိုက္တဲ့ သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဓိက ကေတာ့ Directive မရွိရင္ ဘာမွ လုပ္မရပါဘူး။ “တက္” မပါတဲ့ သေဘာၤ သြားခ်င္ရာသြား ျဖစ္သြားပါ့မယ္။

ဒီေနရာမွ ကြ်န္ေတာ္ ကိုဖိုးတရုတ္အေနနဲ႔ သံုးသပ္ျပခ်င္တာကေတာ့ ယေန႔ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ အေနနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြမွာရွိရမဲ့ ဒီအရည္အခ်င္းေတြနဲ႔ ျပည့္စံုပါသလား ဆိုတာကိုပါ။ ဒီေလးခ်က္မွာ ပထမ တစ္ခ်က္ကို ၾကည့္ရင္ ေနာက္လိုက္ေတြကို ျဖည့္ဆည္း ပံ့ပိုးဖို႔ဆိုတာ တပ္ေျပးေတြမ်ားေနျပီး တပ္ေအာက္ေျခမွာ ခြက္ေပ်ာက္ ေနလို႔ ျပည္သူအေပၚမွာလည္း နာဂစ္လို အျဖစ္ဆုိးမွာေတာင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ကူညီေထာက္ပံ့မႈကို မျပဳႏုိင္ခဲ့လုိ႔ ႏုိင္ငံရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ လံုး၀ မျဖစ္သင့္တာကို ေတ႔ြရပါတယ္။ ဒုတိယ အခ်က္အေနနဲ႔ မူ၀ါဒေပး၊ လမ္းေၾကာင္း အမွန္ေပၚ တင္ေပးတဲ့ေနရာမွာလည္း စစ္အစုိးရအေနနဲ႔ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေျပာင္းေနတဲ့ ဗေလာင္းဗလဲ မူ၀ါဒေတြနဲ႔ ျပည္သူေတြရဲ႕ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးေတြ အတြက္ လမ္းေၾကာင္းအမွန္ကို မေပးႏိုင္ေသးတာ ေတြ႔ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ တတိယ အခ်က္ကို ၾကည့္ျပန္ရင္လည္း အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈအား ပိုေကာင္းေစတာ ဆုိရာမွာ ယေန႔ တုိင္းျပည္ေကာင္းစားေရး အတြက္ အမွန္တကယ္ လိုအပ္ေနတဲ့ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရး ဆုိတာကုိ လ်စ္လ်ဴရႈၿပီး သင့္ေတာ္တဲ့ ႏုိင္ငံေရး နည္းလမ္းနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မရွိတာကလည္း ေခါင္းေဆာင္မပီသရာ ျဖစ္ေန ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး စတုတၳအခ်က္ကို ၾကည့္ရင္ ေဆာင္ရြက္မႈ ရလဒ္ အေျခခံ ေခါင္းေဆာင္မႈမ်ိဳး မရွိလုိ႔ စစ္အစုိးရ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ေဆာင္ရြက္မႈ ရလဒ္ကေတာ့ ယေန႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အဘက္ဘက္က ေအာက္တန္း ေနာက္တန္း က်ေနတာကို ေတြ႔ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ထိေရာက္စြမ္းရည္ရွိ ေခါင္းေဆာင္မႈဟာ Effective Leadership ျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္မႈေတာ

 ေခါင္းေဆာင္မႈပါပဲ။ မတူတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈေတြကို သတိထားမိမွာပါ။ သမာရုိးက် ေခါင္းေဆာင္မႈ၊ အစဥ္အလာကို ဖက္တြယ္ထားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈ၊ ထိေရာက္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈ Effective Leadership ဆုိၿပီး ကြဲျပားလာပါတယ္။ ထိေရာက္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈ အတြက္ လုိအပ္ခ်က္ေတြဟာ ေအာက္ပါအတုိင္း ျဖစ္ပါတယ္။

•    Objectivity Vs Perception
•    Acceptance Vs Rejection
•    Individual Vs Group Performance
•    Productivity Vs Satisfaction
•    Level of Analysis

စြမ္းရည္ရွိ ေခါင္းေဆာင္မႈမွာ ရည္ရြယ္ခ်က္ထက္ အျမင္ကိုပိုၿပီး တန္ဖိုးထားပါတယ္။ အရာရာကို လက္ခံမႈထက္ ျငင္းပယ္မႈ၊ ေစာဒကတက္မႈကို ပိုၿပီး ႀကိဳဆုိပါတယ္။ တစ္ဦးခ်င္း ေဆာင္ရြက္မႈထက္ Group Performance ဆုိတဲ့ လူစုရဲ႕ စြမ္းအားကို ပုိၿပီး ေရွးရႈပါတယ္။ ထုတ္လုပ္မႈထက္ ေက်နပ္ ႏွစ္သိမ့္မႈကို ဦးစားေပးပါတယ္။ ဘာကို ေျပာခ်င္သလဲဆုိေတာ့ ဥပမာ- တစ္ႏွစ္ အေရအတြက္ ဘယ္ေလာက္ ထုတ္သင့္တယ္ဆုိတာထက္ အရည္အေသြး ဘယ္လုိပိုေကာင္းလာသလဲဆိုတဲ့ဘက္ကို ေရွးရႈတာပါ။ ကုမၸဏီခြဲ ဘယ္ႏွစ္ခုရွိတာထက္ အက်ိဳးအျမတ္ ဘယ္ေလာက္ ပိုရသလဲဆုိတာမ်ိဳးကို ေျပာခ်င္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Level Of Analysis ကေတာ့ ေတာ္ရိေလ်ာ္ရိ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ ေလ့လာမႈမ်ိဳးထက္ ထဲထဲ၀င္၀င္၊ ပကတိအေျခအေန၊ အနာဂါတ္ အျမင္ကို ထည့္သြင္းေမွ်ာ္မွန္းတဲ့ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ိဳးကို ေျပာခ်င္တာပါ။

ေခါင္းေဆာင္ေတြမွာ သာမန္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ရွိသလို သာမန္လြန္ ေခါင္းေဆာင္ေတြလည္း ရွိၾကပါတယ္။ Effective Leader ေတြက သမားရိုးက် မဟုတ္တဲ့ သာလြန္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈကလည္း မိရုိးဖလာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ မဟုတ္ပါ။ ရလဒ္ေကာင္း၊ နည္းလမ္းေကာင္း ဖန္တီးေပးႏိုင္သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ရလဒ္ေကာင္း မရခဲ့ရင္ Effective Leader အမည္တပ္ဖို႔ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္ပါတယ္။ Leader နဲ႔ Effective Leader ကို ေယဘုယ် သေဘာအားျဖင့္ ရလဒ္/ အလားအလာေတြနဲ႔ ခြဲျခားေပးပါတယ္ ဆိုတာ တင္ျပရင္း ေနာက္တပတ္မွာေတာ့ ထိေရာက္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈကို ေပးလို႔ ေအာင္ျမင္သြားတဲ့ ၾသစေၾတးလ် ႏုိင္ငံနဲ႔ ကုိးရီးယားႏုိင္ငံက ပုဂၢိဳလ္မ်ား အေၾကာင္း တင္ျပသြားပါမယ္။

လုပ္ငန္းတစ္ခု၊ ႏိုင္ငံတစ္ခုမွာ ေခါင္းေဆာင္မႈဟာ အလြန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္မႈ ေကာင္းမြန္ မွန္ကန္ၿပီး သမာရုိးက် လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြက ခြဲထြက္လို႔ ေအာင္ျမင္ တုိးတက္သြားတဲ့ သာဓကေတြကို ဒီတပတ္မွာ စာဖတ္ပရိသတ္မ်ား ဗဟုသုတ ရရွိေစရန္ ကြ်န္ေတာ္ ကိုဖိုးတရုတ္မွ ဆက္လက္ တင္ျပ ေပးလိုက္ပါတယ္။

သာမန္ထက္ ပိုလြန္ၿပီး ေအာင္ျမင္မႈ အထူးကို ရရွိခဲ့တဲ့ Virgin Blue ေလေၾကာင္းကို ေလ့လာတဲ့အခါမွာ CEO ျဖစ္တဲ့ Richard Branson ရဲ ႔ ေခါင္းေဆာင္မႈ ေကာင္းမြန္လုိ႔ ဆိုတာ ေတ႔ြရပါတယ္။ ဒီေန႔ ေခတ္စားတဲ့ Budget Air ဆုိတ့ဲ သက္သာႏႈန္းထား ေလေၾကာင္း ခရီးစဥ္ေတြကို Branson က စတင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ သူမ်ားရဲ႕ မတူတဲ့ Version ေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္မႈ ရရွိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္ေနရာမွာ မဆုိ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္း ျဖစ္ဖို႔ အတြက္ အလြန္အေရးႀကီးပါတယ္။

ေခါင္းေဆာင္ေကာင္း တစ္ေယာက္ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈ သက္ေရာက္အားဟာ အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခု၊ ႏုိင္ငံတစ္ခုရဲ ႔ အနာဂါတ္ကို တမုဟုတ္ျခင္း ေျပာင္းလဲ ႏုိင္စြမ္း ရွိပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက ဗုိလ္သန္းေရႊရဲ႕ Background ျဖစ္တဲ့ ကိုေတဇရဲ႕ ေလေၾကာင္းလိုင္းကေတာ့ တမုဟုတ္ျခင္း အရံႈးေပၚၿပီး Air Bagan ဆုိတာ ေခါင္းေဆာင္မႈမွာ ယံုၾကည္မႈ သိကၡာ မရွိတာမုိ႔ ၾကားရသူေတြ ႏွာေခါင္း ရႈံ႕တဲ့ ေလေၾကာင္းလိုင္း ျဖစ္ေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

ေနာက္တခု ထင္ရွားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္တာကေတာ့ ကိုးရီးယား ႏုိင္ငံက Kim Jung - Tae ျဖစ္ပါတယ္။ Kim ဟာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လက္ခံက်င့္သံုးလာတဲ့ ဘဏ္ေတြရဲ႕ အျမင္နဲ႔ က်င့္ထံုးကုိ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္မွာ ေျပာင္းျပန္ လွန္လိုက္ပါတယ္။ သူဟာ ကိုးရီးယားရဲ ႔ အထင္ကရ Korea's Kookmin Bank ရဲ ႔ CEO ျဖစ္ပါတယ္။ အစုိးရရဲ႕ ဖိအားေပးမႈေတြကို တြန္းလွန္ရင္း ဘဏ္ရဲ႕ အေျခခံမူ ျဖစ္တဲ့ ရွယ္ယာရွင္ေတြရဲ႕ အက်ိဳးကို ေရွးရႈကာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္လုိက္တာေၾကာင့္ အံ့မခန္းတဲ့ ေအာင္ျမင္မႈေတြ ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရး၊ ကိုးရီးယားရဲ႕ ဘ႑ာေရး စနစ္၊ ျမင္သာ ထင္သာမႈ၊ စီးပြားေရးစံေတြကို အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေအာင္ ျပဳျပင္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ Kim ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ H & CB (Housing & Commericial Bank) လည္း အႀကီးအက်ယ္ ေအာင္ျမင္ လာခဲ့ျပန္ပါတယ္။ Kim ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈနဲ႔ H & CB ကို Kookmin Bank နဲ႔ ပူးေပါင္းေပးလိုက္ႏုိင္ၿပီး အာရွရဲ႕ ဒုတိယ အႀကီးဆံုး ဘဏ္ ႀကီး ျဖစ္ေစခဲ့ျပန္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ မွာေတာ့ ညံ့ဖ်င္းတဲ့ ဘဏ္စနစ္ေတြနဲ႔ ဖ်က္သိမ္းခံလိုက္ရတဲ့ ဘဏ္ေတြရဲ႕ ျဖစ္စဥ္ေတြေၾကာင့္ ျပည္သူလူထု နစ္နာ ဆံုးရႈံးမႈေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့ရၿပီး ယံုၾကည္ကုိးစားမႈလည္း ကြယ္ေပ်ာက္ခဲ့ရပါတယ္။ ပုဂၢလိက ဘဏ္ေတြ ၿပိဳကဲြကုန္လို႔ တုိင္းျပည္စီးပြားေရး ကေမာက္ကမ ျဖစ္ကာ ျပည္သူလူထု စား၀တ္ေနေရး က်ပ္တည္း ခဲ့ရပါတယ္။


ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္ ကင္ဂ်ဳံေတး

ေခါင္းေဆာင္မႈ မွန္ကန္ရင္ အႀကီးအက်ယ္ ေအာင္ျမင္ႏုိင္ေၾကာင္း ကမၻာတ၀ွမ္းက တုိးတက္ေနတဲ့ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ႏုိင္ငံေရးေတြကို ေလ့လာ ေတြ႔ရွိႏုိင္ပါတယ္။ အေျခအေန ဆုိးေတြကို ဆင္ေျခေတြ မပါဘဲ အေျခအေန ေကာင္းအျဖစ္ ဖန္တီးပစ္ႏုိင္ေၾကာင္း ျပသလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ဘာကို ေတြ႔ရမလဲ ဆုိရင္ အထက္မွာ တင္ျပၿပီးခဲ့တဲ့ အတုိင္း ေျပာခြင့္ဆုိခြင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြကို Kim က ရရွိခဲ့ျခင္းပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ အႀကံဥာဏ္ကို တင္ျပခြင့္ရွိခဲ့ၿပီး အေပၚထပ္ အေဆာက္အအံုကလည္း အျမင္ရွိတဲ့အခါ လုပ္ငန္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ခဲ့ကာ ေအာင္ျမင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

သမာရုိးက် အေတြးအေခၚ ေတြကေန ပညာအေျခခံတဲ့ လူမႈ အဖြဲ႔အစည္းေခတ္ထဲကို ခ်င္းနင္း ၀င္ေရာက္လာၿပီ ျဖစ္လို႔ ေခါင္းေဆာင္မႈ တစ္ခုရဲ ႔ အနာဂါတ္ အျမင္၊ အေတြးအေခၚေတြဟာ သမာရိုးက် ထဲက ေဖာက္ထြက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သမာရုိးက် ေခါင္းေဆာင္မႈ အေနနဲ႔ ထူးျခားမႈကို မလုပ္ေဆာင္ႏုိင္ေတာ့ေၾကာင္း တင္ျပခ်င္ပါတယ္။ ပညာအေျခခံဟာ အတားအဆီး မွန္သမွ်ကို အုိင္တီ အကူအညီနဲ႔ ဖယ္ရွားထားႏိုင္ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ သမာရုိးက် ေခါင္းေဆာင္မႈကို အစားထုိးဖုိ႔ ကုမၸဏီ အဖြဲ႔အစည္းကေန ႏုိင္ငံေတာ္ေတြအထိ လုိအပ္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ဆီမွာ မိရုိးဖလာ အေတြးအေခၚ၊ သမာရိုးက် ေခါင္းေဆာင္မႈေတြက ရုန္းမထြက္ ႏုိင္ၾကေသးတာကို ေတြ႔ေနရပါတယ္။ အေဖက ကုမၸဏီ ေထာင္လို႔ သား ျဖစ္သူကုိ MD ခန္႔တယ္။ စစ္တပ္ထိပ္ပိုင္း အရာရွိႀကီးေတြရဲ႕ သားသမီးေတြ ပညာအရည္အခ်င္း မျပည့္စံုလည္း စစ္ေဆးတကၠသိုလ္ကို ေရာက္တယ္။ စြမ္းရည္ ရွိတာ၊ မရွိတာဟာ အေၾကာင္းရင္းခံ မဟုတ္ဘဲ တကယ္ထူးခြ်န္တဲ့ လူေတြ အတြက္ ေနရာမရိွတာဟာ အနာဂါတ္ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ အဖက္ဖက္က နိမ့္ပါးက်ဆင္းေနရျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းခံ ျဖစ္ပါတယ္။ သမာရိုးက် ေခါင္းေဆာင္မႈ ကို စြမ္းရည္ရွိတဲ့ “အထူး ေခါင္းေဆာင္မႈ” နဲ႔ အစားထုိးေနတဲ့ အခုလို တုိးတက္တဲ့ ေခတ္ႀကီးမွာ အနာဂါတ္ အလားအလာကို ျမင္ဖုိ႔ ၾကည့္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ယံုၾကည္ရမႈကို ေရွ႕တန္းတင္လုိ႔ တုိးတက္မႈနဲ႔ အလဲအလွယ္ လုပ္ရတာကုိ ေတြ႔ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တုိးတက္မႈကို တကယ္လိုခ်င္ရင္ေတာ့ သမာရုိးက် ေခါင္းေဆာင္မႈကို စြန္႔ခြာ ဖယ္ရွားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းဆုိရရင္ လူေတာ္လူေကာင္းဘဲ ျဖစ္သင့္ၿပီး လူေကာင္းလူေတာ္ ဆုိတာ လံုး၀ မျဖစ္သင့္ပါ။

Idea အေၾကာင္း၊ Competitiveness အေၾကာင္း ေရွ႕တန္းတင္ေနတဲ့ ကာလမွာ သမာရိုးက် ေခါင္းေဆာင္မႈဟာ မန္ေနဂ်ာ ငယ္မ်ား အေနနဲ႔ေတာင္ အတုမယူ သင့္ေတာ့တဲ့ သင္ခန္းစာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေခတ္သစ္ ေခါင္းေဆာင္မႈ မွာ အေျခခံ ပင္ကိုယ္အားျဖင့္ ေက်နပ္မႈ (Intrinsic Satisfaction)၊ (Computer Technology)၊ (Professional Norm) စတာေတြ ပါ၀င္ရမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္ခင္ဗ်ား။

ေနာက္တစ္ပတ္မွာေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ဖုိ႔ အသင့္ ျဖစ္မျဖစ္ ေယဘုယ် ေမးခြန္း (၂၀) နဲ႔ ကိုယ့္ကုိကိုယ္ အရင္ ေလ့လာ စမ္းစစ္ဖုိ႔ တင္ျပသြားပါမယ္။

ဒီေန႔မွာေတာ့ ေခါင္းေဆာင္မႈက႑မွာ ေခတ္နဲ႔အညီ လိုက္ေလ်ာညီေထြ က်င့္သံုးရမဲ့ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ အေၾကာင္းနဲ႔ ျမန္မာျပည္မွာ ရွိေနတဲ့ စစ္အာဏာရွင္ေတြနဲ႔ အတိုက္အခံ အဖြဲ႔အစည္း ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ ႔ အျပဳအမႈေတြကို စစ္ဖက္နီးစပ္သူမ်ားက ႏိႈင္းယွဥ္သံုးသပ္ ၾကပံုေတြ စာဖတ္သူမ်ား အေနနဲ႔ မိမိကိုယ္တုိင္ ျဖစ္ေစ၊ မိမိပါ၀င္ေဆာင္ရြက္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို အႀကံျပဳလုိရင္ ျဖစ္ေစ ေခါင္းေဆာင္မႈ အရည္အခ်င္း ေမးခြန္းေတြကို ကြ်န္ေတာ္ ကိုဖိုးတရုတ္က အျပဳသေဘာ ေစတနာထား တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။

တုိးတက္မႈကို လုိခ်င္ရင္ ေခါင္းေဆာင္မႈ ပံုစံကို တသမတ္တည္း ထားလုိ႔ မရပါဘူး။ အစဥ္အလာ ေခါင္းေဆာင္မႈပံုစံ ဟာ ေခတ္နဲ႔ မေလ်ာ္ညီေတာ့တာ ေတ႔ြရပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္မႈ ပံုစံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလြဲမႈ (Flexibility) နဲ႔ ကိုယ့္ကုိကိုယ္ ထိန္းသိမ္း ဦးေဆာင္ႏုိင္မႈ (Self-monitoring) ႏွစ္မ်ိဳးအေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ Self-monitoring လုပ္တယ္ဆုိတဲ့ ေနရာမွာ ထိန္းသိမ္းတာ တခုတည္းကို မျမင္ေစခ်င္ပါ။ ဘယ္ေလာက္အထိ ေလ့လာႏုိင္တယ္ (Learn)၊ ဘယ္ေလာက္အထိ (Adapt) လုပ္ႏုိင္တယ္၊ အနာဂါတ္အျမင္ (Vision) ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္ ဆိုတာေတြ အမ်ားႀကီး ပါ၀င္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လို႔ အရက္မေသာက္ဘူး၊ ပုတီးဘဲ စိပ္တယ္ဆုိတာေလာက္နဲ႔ လံုေလာက္တဲ့ အရည္အခ်င္းမ်ိဳး မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ တာ၀န္ခ်ိန္မွာ အရက္မေသာက္ဖုိ႔နဲ႔ အားလပ္ခ်ိန္မွာ အရက္ေသာက္ေနတုံုး အေရးေပၚ ကိစၥေပၚလာရင္ အခ်ိန္မေရြး ေျဖရွင္းႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မ်ိဳးလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံကို ၾကည့္ရင္ အိႏၵိယနဲ႔ ေရရွည္မွာ ၿပိဳင္ဘက္ျဖစ္လာႏုိင္တာာကို သိတဲ့အတြက္ Perspiration နည္းနဲ႔သြားရင္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ ေႏွးေကြးတာကို သိလို႔ အိႏၵိယရဲ႕ Inspiration ပံုစံကို စၿပီး ကူးေျပာင္းေနပါတယ္။ ဒါဟာ ေခါင္းေဆာင္မႈရဲ႕ အျမင္နဲ႔ ေျပာင္းလြယ္ျပင္လြယ္ ရွိမႈ၊ ကိုယ့္ႏုိင္ငံရဲ႕ ပကတိ အေျခအေနကို သိရွိမႈေတြဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ စရိုက္လကၡဏာမွာ Quality of Decision ဆုိတဲ့ ဆံုးျဖတ္မႈ အရည္အေသြး ကလည္း အေရးႀကီးတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ သိမ္ေမြ႔တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြမွာ ေခါင္းေဆာင္မႈ အရည္အခ်င္းဟာ ေတာ္ေတာ္ အေရးႀကီးပါတယ္။ စီးပြားေရးထက္ ႏုိင္ငံေရးမွာ ပုိၿပီး နက္နဲရႈပ္ေထြးတာေတြကို ေတ႔ြႏိုင္မွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ တခ်ိဳ႔ဟာ “ငါသိတယ္”၊ “ငါဘဲ တတ္တယ္” ဆုိတဲ့ Ego ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားတာ သတိထားမိပါတယ္။ ယေန႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ နအဖ စစ္အာဏာရွင္ေတြမွာေရာ၊ အတုိက္အခံ အဖြဲ႔အစည္း ေတြမွာပါ ရွိတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ တခ်ိဳ႕ဟာ ဒီလို လူတန္းစားမ်ိဳးမွာ ပါ၀င္ေနတာကို ၀မ္းနည္းဖြယ္ရာ ေတြ႔ရွိရပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ Control မ်ားရင္ ရလဒ္ေကာင္း နည္းပါးတတ္ၿပီး ၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ ပါ၀င္မႈမ်ားရင္ Less Leader Control ျဖစ္ရင္ ရလဒ္ေကာင္း မ်ားတတ္ပါတယ္။ စုေပါင္း ေခါင္းေဆာင္မႈနဲ႔ ေအာင္ျမင္မႈဟာ ပုိမုိႀကီးမားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

 

 ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ထိိန္းခ်ဳပ္မႈ၊ ပိတ္ပင္မႈ၊ တားဆီးမႈ မ်ားေနတာေၾကာင့္ ရလဒ္ေကာင္း မျဖစ္လာဘဲ တေန႔တျခား အဖက္ဖက္က နိမ့္က်ေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ တေသြးတသံ တစ္မိန္႔ဆိုတာဟာစစ္ေရးအရာမွာထိေရာက္ေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရးကိစၥမွာ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးေရးနဲ႔ ေပါင္းစပ္ညႇိႏႈိင္းေရး ဟာ အေရးပါတာကို ယေန႔ စစ္အာဏာရွင္ေတြက ပစ္ပယ္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ျပည္သူျပည္သားေတြရဲ႕ အေတြးအေခၚ၊ အေျမာ္အျမင္၊ ဥာဏ္ပညာ အရည္အခ်င္းေတြဟာ စစ္ဖိနပ္ေအာက္မွာ ေပ်ာက္ကြယ္ေနရပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ဟာ Stabilizer ဘဲ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ မူ၀ါဒ ေပၚလစီကို မွန္မွန္ကန္ကန္ ကိုင္တြယ္ သင့္တဲ့အျပင္ လုပ္နည္းမွာ ပါ၀င္ မစြက္ဖက္သင့္ပါ။ ေနရာတကာ ပါေနရင္ ေအာက္ေျခက မလုပ္တတ္ေတာ့တာမ်ိဳး ျဖစ္တဲ့အျပင္ Idea ေကာင္းေတြလည္း ထြက္မလာ ႏိုင္ေတာ့ဘဲ လူ႔စြမ္းအား အရင္းအျမစ္ေတြ က်ဆံုးရတာ ဓမၼတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ ေပးမွသာ Brain Storming လုပ္ေပးရာ က်ၿပီး အေတြးအေခၚ အသစ္နဲ႔ ရလဒ္ေကာင္းေတြ ရရွိကာ ႏုိင္ငံတုိးတက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေအာက္ေဖာ္ျပထားတဲ့ ေယဘုယ် ေမးခြန္း(၂၀) ဟာ သာမန္ေခါင္းေဆာင္ငယ္ေတြအတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေျဖၾကည့္ပါ။ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ဖုိ႔ အသင့္ ျဖစ္ မျဖစ္ သံုးသပ္လို႔ ရပါတယ္။ ေမးခြန္းမ်ားကို ေျဖမည့္သူက ေအာက္ပါအတုိင္း အမွတ္မ်ားကို ေပးသြားရန္ ျဖစ္ပါတယ္။

လံုး၀ သေဘာမတူ (၁ မွတ္)
သေဘာမတူ (၂ မွတ္)
ၾကားေန (၃ မွတ္)
သေဘာတူ (၄ မွတ္)
လံုး၀ သေဘာတူ (၅ မွတ္)

1. It is enjoyable having people count on me for ideas and suggestions.
2. It would be accurate to say that I have inspired other people.
3. It is a good practice to ask people provocative questions about their work.
4. It is easy for me to compliment others.
5. I like to cheer people up even when my own spirits are down.
6. What my team accomplishes is more important than my personal glory.
7. Many people imitate my ideas.
8. Building team spirit is important to me.
9. I would enjoy coaching other members of the team.
10. It is important to me to recognize others for their accomplishments.
11. I would enjoy entertaining visitors to my firm even if it interfered with my completing a report.
12. It would be fun for me to represent my team at gatherings outside our department.
13. The problems of my teammates are my problems too.
14. Resolving conflict is an activity I enjoy.
15. I would cooperate with another unit in the organization even if I disagreed with the position taken by its members.
16. I am an idea generator on the job.
17. It is fun for me to bargain whenever I have the opportunity.
18. Team members listen to me when I speak.
19. People have asked me to assume the leadership of an activity several times in my life.
20. I have always been a convincing person.

Total Score:
90…100 - ဦးေဆာင္မႈ ေပးရန္ အဆင္သင့္ျဖစ္
60…89 - အလယ္အလတ္
40…59 - အခက္အခဲမ်ား ရွိေသး
39…Less - အသင့္ မျဖစ္ေသး

အထက္ပါ ေမးခြန္းေတြကို ေလ့လာရင္ ေခါင္းေဆာင္မႈ ဆိုတာ အမ်ားနဲ႔ ဆုိင္တယ္၊ ကိုယ့္ရဲ႕ အေတြးအေခၚ အယူအဆ၊ ပုဂၢိလက အရည္အခ်င္းေတြ ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္၊ အေတြးအေခၚ ဘယ္ေလာက္ အခ်ိန္နဲ႔ ထပ္တူက်တယ္ ဆုိတာေတြကို ေတ႔ြရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးေဆာင္မႈ မ်ိဳးကြဲမ်ား
ဦးေဆာင္တဲ့ ေနရာမွာ တကယ့္ Leadership လုိပဲ (Leading) ကို ေထြျပားတတ္ပါတယ္။ Leadership မဟုတ္ဘဲ Leading အမ်ိဳးအစားေတြ ရွိျပန္ပါတယ္။ Leader ဆိုတာ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ၿပီး Leadership ဆုိတာက ေခါင္းေဆာင္မႈမွာ လမ္းစဥ္၊ မူ၀ါဒ၊ တူရူေတြ ရွိပါတယ္။ Leading ဆုိတာ ဦးေဆာင္ျခင္းပဲ ျဖစ္ၿပီး သီးျခား အရည္အခ်င္း မရွိပါဘူး။ တခ်ိဳ ႔ပုဂၢိဳလ္ေတြကို Leading လုပ္ေနတာေတြ႔ရၿပီး Leader နဲ႔ မွားၾကပါတယ္။ ဥပမာ - အဂၤလန္မွာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က မူ၀ါဒခ်မွတ္ၿပီး သူ႔ Leadership ေနာက္မွာ က်န္တဲ့ Cabinet ၀န္ႀကီးေတြက အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရပါတယ္။ ဘုရင္မႀကီး အဲလစ္ဇဘက္ကေတာ့ အဂၤလန္ကို Leading လုပ္တဲ့ သေဘာ ရုပ္ျပျဖစ္ၿပီး ဘာမူ၀ါဒမွ ခ်မွတ္လို႔ မရပါဘူး။

Figurehead
ရုပ္ျပ ဦးေဆာင္သူပါ။ တခ်ိဳ႕ ႏိုင္ငံေတာ္ေတြမွာ သမၼတက ရုပ္ျပျဖစ္တတ္္ၿပီး တခ်ိဳ႕ ႏိုင္ငံက ၀န္ႀကီးခ်ဴပ္ဟာ တကယ့္ Leadership ကုိ ေပးပါတယ္ ( ဥပမာ-စင္ကာပူ)။ အဂၤလန္မွာေတာ့ ဘုရင္မႀကီး အဲလစ္ဇဘက္က Figurehead ျဖစ္ၿပီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က တကယ္ ဦးေဆာင္သူ ျဖစ္ပါတယ္။
 

Spokesperson
ေျပာေရးဆုိခြင့္ ရွိသူျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ ဦးေဆာင္သူေတြက ေရွ႔သိပ္မထြက္ၾကပါဘူး။ မူ၀ါဒ၊ ေပၚလစီ ဆုိင္ရာကို ခ်မွတ္ၿပီး Spokesperson ကိုေျပာခိုင္းပါတယ္။ ေျပာခြင့္ရွိသူပါ။ လုပ္ခြင့္ရွိသူ မဟုတ္ပါဘူး။

Negotiator
ေစ့စပ္ေရးမွဴးလုိ႔ ေရးရင္ ရမယ္ထင္ပါတယ္။ ညႇိႏိႈင္းေဆြးေႏြးမႈေတြကို ဦးေဆာင္ပါတယ္။ မူ၀ါဒ ေပးၿပီး အဲဒီ မူ၀ါဒၾကားမွာေတာ့ လုပ္ပို္င္ခြင့္ ရွိပါတယ္။ မူ၀ါဒထက္ေက်ာ္ရင္ အာဏာကုန္ပါတယ္။ ဟင္နရီ ကစ္ဆင္ဂ်ာ ဆုိတဲ့ အေမရိကန္က ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက အင္မတန္ေတာ္တဲ့ Negotiator တစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္- အေမရိကန္ ကိစၥမွာ Ping-pong Policy ကုိစၿပီး Initiate လုပ္သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ေမာ္စီတံုး ကေတာင္ အားက်ရသူအျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ထားျခင္း ခံရပါတယ္။

Coach
အားကစားမွာ နည္းျပလုိ႔ လူသိမ်ားပါတယ္။ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရးမွာ လမ္းညႊန္သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး အာဏာ၊ စီးပြားေရး အာဏာမရွိေပမယ့္ ေခါင္းေဆာင္လုပ္သူေတြကုိ ညႊန္ျပႏို္င္သူ ျဖစ္ပါတယ္။ စင္ကာပူရဲ႕ ဒုတိယအႀကိမ္ တုိးတက္မႈကို Michael E Porter က Coach လုပ္ေနပါတယ္။ GE က Jack Welch ကိုလည္း Porter ပဲ Coach လုပ္သြားတာပါ။ အဆင့္ျမင့္လာေတာ့ Coach ေတြက အဓိကက်တဲ့ Strategy ကုိပဲ ေပးပါေတာ့တယ္။

Team Builder
ထိေရာက္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကုိ ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္သူ ျဖစ္ပါတယ္။ လူေတာ္ရွာေဖြရတဲ့ အလုပ္ကိုလည္း အဓိက လုပ္ပါတယ္။ စင္ကာပူရဲ႕ ဒုတိယ မ်ိဳးဆက္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဂုိခ်ဳပ္ေတာင္ကို Team Builder က ရွာေဖြ ေတြ႔ရွိခဲ့ပါတယ္။ လူထုေရွ႕ စကားမေျပာတတ္တဲ့ ဂုိခ်ဳပ္ေတာင္ကို ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာေအာင္ Team Builder ကပဲ စုဖြဲ႔ခဲ့ၿပီး Coach လုပ္သြားခဲ့တာ လီကြမ္ယူေရးတဲ့ စာအုပ္မွာ ေတြ႔ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

Team Player
Technical Problem Solver
Entrepreneur
Strategic Planner ေတြဆုိၿပီး ရွိပါေသးတယ္။

Entrepreneur ကုိ စြန္႔ဦးတီထြင္သူ လို႔ ျမန္မာမႈ ျပဳထားပါတယ္။ စြန္႔စားၿပီး ထုိးေဖာက္လုပ္ကိုင္တတ္တဲ့ အရည္အေသြး ရွိသူ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Leadership Role မွာ တခ်ိဳ ႔ အားနည္းတတ္လို႔ သီးျခား CEO   ေတြ ငွားရမ္းရပါတယ္။ Entrepreneur ဟာ လုပ္ငန္းကုိသာ စြန္႔စားလုပ္ကိုင္ႏုိ္င္တာျဖစ္ၿပီး အမ်ားနဲ႔ ဆုိင္တဲ့ Management နဲ႔ Policy ဆုိင္ရာ ကိစၥေတြမွာ Leadership Role ကို ယူႏိုင္ခ်င္မွ ယူႏိုင္ၾကတာကို သတိျပဳ ေစလိုပါတယ္။

Strategic Planner ကလည္း လူေတာ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အနာဂတ္ကို ႀကိဳျမင္သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ သမၼတ George Bush အတြက္ Carl Rove က Strategic Planner သေဘာမ်ိဳး ယူဆလို႔ ရပါတယ္။ အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ ဦးတည္လမ္းေၾကာင္းကုိ ခ်မွတ္ေပးထားပါတယ္။ အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ Environment ကို သဟဇာတ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးပါတယ္။ အဖြဲ႔အစည္းရဲ ႔ မူ၀ါဒကုိ ေရးဆြဲပါတယ္။

ေခါင္းေဆာင္မႈ အေပၚ နားလည္ျခင္း
အေျခအေနအေပၚ ၿခံဳငံုျမင္တတ္ဖုိ႔နဲ႔ ေခါင္းေဆာင္မႈ အေပၚ နားလည္တာကို ေအာက္ပါ ပံုျပနဲ႔ သိရွိႏိုင္ပါတယ္။

အဓိက (၄) ပုိင္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ရဲ ႔ သြင္ျပင္နဲ႔ ထင္ရွား တဲ့ လကၡဏာ၊ ေခါင္းေဆာင္ရဲ ႔ အမူအက်င့္နဲ႔ ပံုစံ၊ အဖြဲ႔အစည္းရဲ ႔သြင္ျပင္၊ အတြင္းအျပင္ ၀န္းက်င္ေတြ အျပန္အလွန္ အမီွသဟဲ ျပဳေနတဲ့ ပံုစံတုိ႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ Leaders' Characteristics ဟာ အတြင္းသရုပ္ျဖစ္တဲ့ အရည္အေသြး၊ မိမိကိုယ္ကုိ ယံုၾကည္မႈ၊ ျပႆနာ တစ္ရပ္ကုိ ေျဖရွင္းႏိုင္မႈေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ Behavior and Style မွာေတာ့ ေဆာင္ရြက္မႈ Activity နဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ၾကား ဆက္စပ္မႈ ျဖစ္ၿပီး Group Member Characteristics က အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့ အေၾကာင္းတရား၊ စရုိက္လကၡဏာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ အတြင္းအျပင္၊ အမွီသဟဲ ျပဳမႈေတြကေတာ့ ထိေရာက္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈ အေပၚ အေတာ္အသင့္ လႊမ္းမိုးပါတယ္။

ပံုစံေျပာင္းသြားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈ
၁၉၈၀ ခုႏွစ္ေတြဆီမွာ ေခါင္းေဆာင္မႈ ပံုစံ ေျပာင္းသြားဖုိ႔ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ တြန္းအား ရခဲ့ၾကပါတယ္။ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈ ျပင္းထန္ရျခင္းက ေတာင္းဆိုမႈ အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္ပါတယ္။ သမာရုိးက် ေခါင္းေဆာင္မႈဟာ ေခတ္အျမင္ Global အျမင္မွာ အံမ၀င္ေတာ့တာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ပံုစံေဟာင္းမွာ ေခါင္းေဆာင္ဟာ ျမႇားဦးမွာ ေနပါတယ္။ အရာရာကို ေရွ႕တန္းက ရင္ဆုိင္ပါတယ္။ စြန္႔စား တီထြင္သူ (Entrepreneur) နဲ႔ မွားခ်င္စရာပါ။ ဒီေန႔ လက္ခံသြားတဲ့ Leader က Manager ေတြကို ျမႇားဦး မွာ ထားပါတယ္။ Leader က Stabilizer အေနနဲ႔ အဖြဲ႔အစည္း လမ္းေၾကာင္း မွန္ေအာင္ဘဲ ထိန္းေပး ပါေတာ့တယ္။ မဟာဗ်ဴဟာ ေပးတာက လမ္းေၾကာင္းမွန္ဖို႔အတြက္ “ ျမႇားဦးက ေလခြဲတာ ေတာ္ေပမဲ့ လမ္းေၾကာင္း အမွန္ကိုေတာ့ မေတြ႔ႏိုင္ဘူး ”ဆုိတာကို သတိျပဳေစလိုပါတယ္။
ဒီေန႔ေခတ္က လမ္းေၾကာင္းမွားတာနဲ႔ ေျမာင္းထဲ ေရာက္တဲ့ ေခတ္ျဖစ္လို႔ မဟာဗ်ဴဟာ မွန္ဖုိ႔သာ အဓိက အေရးႀကီးပါတယ္။ ထိေရာက္တဲ့ မဟာဗ်ဴဟာ၊ အနာဂတ္ အျမင္၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ျဖန္႔က်က္မႈေတြဟာ အရင္ကနဲ႔ မတူဘဲ ပိုၿပီး အေရးပါလာပါတယ္။ Leadership နဲ႔ Management ေရာေထြးမႈ အတြက္ကေတာ့ အခ်က္ (၅) ခ်က္က အဓိက ခြဲျခားေပးပါတယ္။ အဲဒီ (၅) ခ်က္ကို ေအာက္မွာ ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။


Direction ဆုိတဲ့ လမ္းေၾကာင္းကို Leadership က အနာဂတ္အျမင္ ပံုေဖာ္ယူၿပီး Management က စီမံကိန္း၊ မဟာဗ်ဴဟာ၊ မူ၀ါဒေတြကတဆင့္ ဆင္းသက္ေစတာ သတိျပဳရပါမယ္။ Alignment ဆုိတဲ့ တူညီေျဖာင့္တန္းေစမႈ (ရည္မွန္းခ်က္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ တထပ္တည္း က်ေစရန္) ကို စီမံခန္႔ခြဲမႈက Cooperate လမ္းေၾကာင္းနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္ပါတယ္။ Leadership က ပိုၿပီး အထူးျပဳပါတယ္။ Corporate Strategy နဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ မွ်ေ၀ (Shared Culture) စနစ္ကို သံုးပါတယ္။ Relationship ဆုိတဲ့ အခ်င္း ခ်င္း ႏွီးႏြယ္မႈ အေပၚ Leadership က သက္၀င္မႈ၊ လႈံ႔ေဆာ္မႈေတြနဲ႔ တည္ေဆာက္ၿပီး Management ကေတာ့ အဆင့္ဆင့္ စီမံခန္႔ခြဲမႈ အလႊာကေန တည္ေဆာက္ ပါတယ္။

Personal Qualities ပုိင္းမွာ Manager ေတြက သက္ဆုိင္ရာ ကြ်မ္းက်င္မႈ၊ သက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းမႈ အေပၚ အေျခခံၿပီး အဆံုးအျဖတ္ ခံယူရပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္မႈကေတာ့ တီထြင္ႀကံဆမႈ၊ ဆန္းသစ္မႈေတြအေပၚ အေျခခံၿပီး အရည္အေသြးကို အသတ္မွတ္ခံၾကရပါတယ္။

Outcome ရလဒ္ပိုင္းမွာ Manager ေတြက စံခ်ိန္မွီမႈ၊ ရည္မွန္းခ်က္ ျပည့္မီွမႈ အေပၚ အေျခခံၿပီး Leadership ေတြကေတာ့ Magnitudes နဲ႔ အေျခခံ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈက လားရာေကာင္းဆီကို ပို႔ေဆာင္ႏိုင္ မႈနဲ႔ တုိင္းတာ ခံၾကရပါတယ္ဆိုတာ တင္ျပရင္း ယေန႔လူငယ္ေတြ အနာဂတ္မွာ   ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းေတြအျဖစ္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံၾကီးကုိ တိုးတက္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ၾကဖို႔ ဆႏၵျပဳလိုက္ရပါတယ္ခင္ဗ်ား ။

အျခားေသာ ေခါင္းေဆာင္မႈမ်ား
ခဲြျခမ္းစိတ္ျဖာလြန္းတာ အေနာက္တိုင္းရဲ႕ အမူအက်င့္ပါ။ ကြဲျပားမႈ မသိသာလြန္းလာေတာ့ ေလ့လာသူေတြ တစ္ခါတေလ ရႈပ္ေထြးသြားတတ္ပါတယ္။ Transactional Leadership နဲ႔ Tramsformational Leadership ေတြက သိသာတဲ့ ၀ိေသသေတြနဲ႔ ခြဲထုတ္မွတ္သားဖုိ႔ လြယ္ကူေပမဲ့ တခ်ိဳ႕ မသိသာတဲ့၊ စြမ္းရည္ တစ္ခုခ်င္းေပၚ သတ္မွတ္တဲ့ Leadership မ်ိဳးကိုေတာ့ မတင္ျပေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ထူးျခားတဲ့ Charismatic Leadship ကေတာ့ သိသင့္၊ တင္ျပသင့္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

[B]ပါရမီထူး ေခါင္းေဆာင္မႈ[/B]

Charismatic Leadership မွာ ေအာက္ပါ ၀ိေသသထူးေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ျပင္းထန္တဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္၊ ပတ္၀န္းက်င္ကုိ တုံ႔ျပန္မႈအားေကာင္းတာေတြကေတာ့ တျခား အရည္အခ်င္းေတြထက္ ပုိၿပီး ေပၚလြင္တဲ့ အခ်က္ေတြပါ။

• ယံုၾကည္မႈ
• အနာဂတ္အျမင္
• အနာဂတ္ အျမင္ကို ျပတ္သားေစသည္
• ျပင္းထန္ေသာ ယံုၾကည္ခ်က္
• အမူစရုိက္ သာမန္ႏွင့္မတူ ကြဲျပားသည္
• သြင္ျပင္လကၡဏာ ကြဲကြာ
• ပတ္၀န္းက်င္ကို တုံ႔ျပန္မႈအားေကာင္း

Leadership မွာ ခ်န္ထားလို႔ မရတဲ့ အမ်ိဳးအစားတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ခ်စ္ခင္၊ ကိုးစား၊ အၾကြင္းမဲ့ ယံုၾကည္မႈ ကို ခံရတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈမ်ိဳးပါ။ တစ္ေခတ္ တစ္ေယာက္ ေပၚခဲ့တဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈ မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ မွန္တာ၊ မွားတာ ေတြနဲ႔ ရလဒ္ေတြေပၚမွာ အေျခသိပ္မခံပါဘူး။ ဥပမာ ဟစ္တလာေခတ္မွာ ဟစ္တလာကုိ ဂ်ာမန္ျပည္သူ တစ္ရပ္လံုးက မွန္မွန္၊ မွားမွား အၾကြင္းမဲ့ ေထာက္ခံပါတယ္။ 

 

တစ္ကမၻာလံုးက ေအာ့ေၾကာလန္ေနေပမဲ့ သူ႔ျပည္သူက ဟစ္တလာ ခိုင္းသမွ် မ်က္လံုးပိတ္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ ခဲ့ၾကပါတယ္။ ျမန္မာလို ေျပာရရင္ “စန္း” ထ တဲ့အခ်ိန္မွာ လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္ႏိုင္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ မႈမ်ိဳး   ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာင္းတာ ရွိသလို၊ ဆုိးတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ Willner ဆုိတဲ့ ပညာရွင္တစ္ဦး က ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး Charismatic ျဖစ္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ေရြးခ်ယ္ျပသခဲ့ပါတယ္။

• ကတ္စ္ထရုိ (က်ဴးဘား)
• မဟတၱမဂႏၵီ (အိႏၵိယ)
• ဟစ္တလာ (ဂ်ာမနီ)
• ခုိေမနီ (အီရန္)
• မူဆိုလီနီ (အီတလီ)
• ရုစ္ဗဲလ္ (အေမရိကန္)
• ဆူကာႏုိ (အင္ဒုိနီးရွား)

အေရးႀကီးတာ တစ္ခုက Charismatic Leader ေတြဟာ ႏုိင္ငံေရးမွာ နည္းေသာ္ျငားလည္း ေပၚေပါက္ႏုိင္ ခဲ့ေပမဲ့ စီးပြားေရး မ်က္ႏွာစာမွာ အက်ိဳးအျမတ္ (ေငြေၾကး) ကုိ တုိင္းတာတဲ့ အတြက္ ဘယ္ေလာက္ ရံႈးရံႈး တစ္ခဲနက္ ေထာက္ခံခဲ့ရတဲ့ CEO မေပၚေသးပါဘူး။ ႏို္င္ငံေရးနဲ႔ပိုျပီး ပတ္သက္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈမ်ိဳးလုိ႔ မွတ္ခ်က္ေပးရင္ ရပါလိမ့္မယ္။ Globalized ျဖစ္ေနတဲ့ ေခတ္သစ္မွာေတာ့ အဲဒီ ေခါင္းေဆာင္မႈမ်ိဳးဟာ   ေခတ္ မ စားႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ သတင္း အခ်က္အလက္ ကူးလူးျမန္ဆန္မႈနဲ႔ ျပည္သူေတြရဲ ႔ အေျခခံအသိ မနိမ့္ေတာ့တဲ့ ေခတ္ျဖစ္လို႔ မ်က္လံုးမွိတ္ ယံုစား၊ ခ်စ္ခင္တယ္ ဆုိိတာ အရင္ေခတ္လို ျပန္မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ဘူး ဆုိတာ သတိထား သင့္ပါတယ္။

Charisma
Charisma ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရက “ဂရိ” က ဆင္းသက္လာၿပီး ဘုရားသခင္က ေပးတဲ့ လက္ေဆာင္လို႔ အဓိပၸာယ္ ေဖာ္ယူႏုိင္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္မႈ က႑အေနနဲ႔ ေဆြးေႏြးရရင္ေတာ့ “သီးျခားအရည္ အေသြးရွိေသာသူ၊ ၾသဇာအာဏာနဲ႔ သာမန္လြန္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်ႏုိင္ရန္ ေပၚေပါက္လာသူ၊ အျခား သူမ်ားႏွင့္ ကြဲျပားေသာသူ” လုိ႔ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆုိိုႏုိင္ပါတယ္။ အျပဳသေဘာေဆာင္ေပမဲ့ တျခား သူေတြ အေပၚ လႊမ္းမိုးလုိစိတ္ ျပင္းထန္သူမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ Charismatic Leader ေတြ မွာ ေကာင္းတဲ့ဘက္မွာ ရွိသလုိ (ဥပမာ-မဟတၱ မဂႏၵီ)၊ မေကာင္းတဲ့ ဘက္ေရာက္သြားသူေတြမွာလည္း ရွိၾကပါတယ္ (ဥပမာ-ဟစ္တလာ)။ Microsoft သူေဌးႀကီး Bill Gates ကိုလည္း Charismatic Leader လို႔ သတ္မွတ္ၾကေပမဲ့ အျမင္မတူမႈေတြ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ရွိၾကပါတယ္။ ပါရမီထူးလို႔ သတ္မွတ္ၾကေပမယ့္ အျမင္မတူ မႈေတြ   ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရိွၾကပါတယ္။ ပါရမီထူး ေခါင္းေဆာင္လို႔ ေျပာရင္ ရမယ္ ထင္ပါတယ္။ ပါရမီရွင္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ Bill Gates မွာ ပါရမီထူး ရွိၿပီး ခ်စ္ခင္သူေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ ဒါေပမဲ့ သူ႔ရဲ႕ တုိက္ခုိက္တတ္မႈ၊ ပြင့္လင္းမႈ၊ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ လြန္ကဲျခင္း၊ ယွဥ္ၿပိဳင္ ရန္လိုမႈေတြကို ေထာက္ျပၾကတဲ့သူေတြလည္း အမ်ားႀကီးပါ။ Negative ရႈေထာင့္က ေ၀ဖန္သူေတြကေတာ့ မေကာင္းျမင္ၾကပါတယ္။

မဟတၱမဂႏၵီႀကီးလို ေခါင္းေဆာင္ကေတာ့ ရွင္းပါတယ္။ ၀ိ၀ါဒ ကြဲစရာ မရွိပါဘူး။ အိႏၵိယကလည္း ခ်စ္တယ္၊ ကမၻာကလည္း ခ်စ္တယ္။ ဟစ္တလာလို ေခါင္းေဆာင္က်ေတာ့ ဂ်ာမန္ျပည္သူက ခ်စ္ေပမဲ့ ကမၻာက ဆန္႔က်င္ဘက္ ရႈေထာင့္က ၾကည့္ျခင္း ခံရတယ္။ Charismatic Leadership ကုိ တခ်ိိဳ ႔က Transforma tional Leadership (အသြင္ေျပာင္း ေခါင္းေဆာင္မႈ) ရဲ႕ အစိတ္အပုိင္း တစ္ခုလို႔လည္း သေဘာထား တာ ေတြ႔ရပါတယ္။

အဓိက ျမင္သာတဲ့ အတုိင္းအတာ တစ္ခုကေတာ့ ေခါင္းေဆာင္မႈနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္မႈခံသူမ်ားရဲ႕ ဆက္ႏႊယ္ မႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္မႈ ခံသူမ်ားက ေခါင္းေဆာင္အေပၚ ပါရမီထူးသူတစ္ဦးလို႔ ယံုၾကည္ၾ ကျခင္း   ျဖစ္ပါတယ္။ “ဘယ္ေနရာေတာ္တယ္” ဆုိတဲ့ အႏုစိတ္ အေတြးမရွိဘဲ ၿခံဳငုံၿပီးေတာ့ “သူ အားလံုး လုပ္ႏုိင္ တယ္” လို႔ မ်က္လံုးစံုမွိတ္ ယံုၾကည္ျခင္းဟာ Charismatic Leadership ေတြရဲ ႔ မဟာ ဆုလာဘ္ႀကီးလည္း   ျဖစ္ပါ တယ္။ ကမၻာေက်ာ္ Wal-Mart စတုိးႀကီးကုိ တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ Sam Walton မွာ အဲဒီလို ၀ိေသသ ထူး ရွိပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ လူေတြက Walton ကို ဘယ္ေလာက္အထိ ယံုၾကည္သလဲဆုိရင္ သူတို႔ရဲ ႔ အနာဂတ္ အတြက္ စိတ္တံုးတံုးခ်တဲ့အထိ ယံုၾကည္မႈမ်ိဳး ေပးအပ္ျခင္း ခံခဲ့ရသူ ျဖစ္ပါတယ္။

ေဒါက္တာေနဇင္လတ္