"၀ဋ္ အၿမဲ ငရဲ အပ"

ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့အဲ့ ဒီ စကားကိုအရင္က စိုင္းထီးဆုိင္ သီခ်င္းထဲမွာရယ္၊ ျမန္မာစကားပံုထဲမွာရယ္ ၾကားဖူးပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္ေလးနက္တယ္ဆုိတာကိုေတာ့ မေတြးမိခဲ ့ပါဘူး။ အဲ ့ဒီစကားဟာ ကၽြန္ေတာ္တို ့ျမတ္ဗုဒၶ၏ တရားဓမၼနွင့္ ဆက္စပ္ေနျပီး သေဘာအဓိပၸါယ္ ေတာ္ေတာ္ ေလးနက္တဲ ့ စကားျဖစ္ပါတယ္။

၀ဋ္
'၀ဋ္ ' ဆုိသည္မွာ ' ၀ဋ'ၬ ဟူေသာ ပါဠိစကားမွ ဆင္းသက္လာပါသည္။ သံသရာ လည္ပတ္ျခင္း၊ အေၾကာင္းျပီး အက်ိဳး - အက်ိဳးျပီးအေၾကာင္း ဆက္စပ္ျဖစ္ပ်က္ျခင္း၊ မေကာင္းမွုျပဳသည့္အတြက္ သံသရာဘ၀ခရီး၌ ဆုိးက်ိဳးတစံုတရာကို ခံစားရျခင္း စေသာ အဓိပၸါယ္မ်ား ရွိပါသည္။ ၀ဋ္ သံုးမ်ိဳးရွိပါသည္-
(၁) ကိေလသ၀ဋ္ (အ၀ိဇၨာ) တဏွာ၊ ဥပါဒါန္သံုးပါး၊
(၂) ကမၼ၀ဋ္ (ကုသုိလ္ကံ၊ အကုသုိလ္ကံ)၊
(၃) ၀ိပါက၀ဋ္ (အက်ိဳးတရားမ်ား)၊

၀ဋ္ သည္ ေနာက္ဆံုးအခ်က္ ၀ိပါက၀ဋ္ (အက်ိဳးတရားမ်ား) နွင့္သက္ဆုိင္ေနပါသည္။ သို ့ျဖစ္၍ '၀ဋ္' နွင့္ '၀ိပါက' သည္ စကားလံုး ကြဲျပားေသာ္လည္း ဘေဘာအဓိပၸါယ္ မကြဲျပားပါ။ ထုိ ့ေၾကာင့္ တစ္စံုတစ္ေယာက္သည္ ဒုကၡၾကီးစြာ ခံစားေနရလွ်င္ '၀ဋ္ခံေနရတယ္၊ ၀ဋ္ၾကီးတယ္' ဟူ၍လည္းေကာင္း 'သူတပါးကို မညွင္းဆဲနဲ ့၊ ၀ဋ္ လိုက္တတ္တယ္၊ ၀ဋ္ မွာအျမဲ ငရဲမွာ အပတဲ ့' ဟူ၍လည္းေကာင္း အစဥ္အလာ ဆံုးမေျပာဆုိၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

လိပ္ကၽြန္း အပန္းေျဖစခန္းျဖစ္ရပ္မွ စဥ္းစားစရာ အေတြးစမ်ား

ေရခံေျမခံ၊ ကၽြန္းေနာက္ခံ

ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ေကာ့ေတာင္းကၽြန္း အပန္းေျဖစခန္းတြင္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသား ႏွစ္ဦး အသတ္ခံရျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သတင္းသည္ ယေန႔လူမႈကြန္ရက္တြင္ ထင္ရွားသည့္ သတင္းျဖစ္သကဲ့သို႔ ႏိုင္ငံတကာတြင္လည္း စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းသည့္ သတင္းျဖစ္လာခဲ့သည္။ ထိုျဖစ္ရပ္အေပၚအေျခခံ၍ ကၽြန္းေနာက္ခံ သမိုင္းကို ေလ့လာ ၾကည့္သည့္အခါ ဆက္စပ္ စဥ္းစားစရာမ်ား အမ်ားအျပား ေတြ႕လာရသည္။

 ေကာ့ေတာင္း အပန္းေျဖကၽြန္းကို ျမန္မာလိုျပန္ရလွ်င္ လိပ္ကၽြန္းဟု အဓိပၸာယ္ရၿပီး ၁၈၀၀ ျပည့္္မ်ား ကာလက မေလး လူမ်ဳိးမ်ား တံငါလုပ္ငန္းျဖင့္ အသက္ေမြးရာ ေနရာျဖစ္ခဲ့သည္။ ၁၈၉၀ ခုႏွစ္တြင္ ထိုင္းဘုရင္ ခ်ဴလာေလာင္ေကာင္း လာေရာက္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္း ထိုင္းလူမ်ဳိးမ်ား အေျခခ်ေနထိုင္ လာခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၃၃ ခုႏွစ္တြင္ တစ္ကၽြန္းက် အျပစ္ေပးခံရသူမ်ားကို ထားရိွရာ ေနရာအျဖစ္ အသုံးျပဳခဲ့သည့္ကၽြန္း ျဖစ္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ ေနာက္ပိုင္းတြင္ တစ္ကၽြန္းက်သူမ်ားအား ကၽြန္းတြင္ထားရိွ အျပစ္ေပးျခင္းမ်ဳိး မျပဳေတာ့သည့္ေနာက္ ပိုင္းတြင္ တစ္ကၽြန္းမွ လြတ္ေျမာက္လာသူတို႔ ထိုကၽြန္းမွာပင္ ေနထိုင္ရာမွ ကၽြန္းရြာႀကီးအျဖစ္ ေပၚေပါက္ လာခဲ့သည္။ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း ဗီယက္နမ္ စစ္ပဲြအၿပီးတြင္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံသားမ်ား အပန္းေျဖရာ ေနရာအျဖစ္ အသုံးျပဳခဲ့ရာမွ ၁၉၉၀ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ထင္ရွားသည့္ အပန္းေျဖ ကၽြန္းစုတြင္ ပါ၀င္လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ထိုကၽြန္းစုတြင္ ဟန္မ်ဳိးႏြယ္ မိသားစု ၅ စုက ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားႏွင့္ ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားတြင္ အေျခခ်ေနထိုင္ လႊမ္းမိုးထားသည္မွာ ယေန႔တိုင္ျဖစ္သည္။ ထိုမ်ဳိးႏြယ္စု ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ေခ်ာင္ဖိုဟုေခၚၿပီး မာဖီးယား ေခါင္းေဆာင္ သို႔မဟုတ္ ေဂါ့ဖားသားႏွင့္ အလားတူပင္ ျဖစ္သည္။ တရားမ၀င္ လုပ္ငန္းေရာ၊ တရား၀င္ လုပ္ငန္းပါ အကုန္ေဆာင္ရြက္ လုပ္ကိုင္ၾကသူမ်ားျဖစ္ၿပီး ၎မိသားစုႀကီးမ်ား၏ ၾသဇာကို လြန္ဆန္သူဟူသမွ် အသက္ရွင္ႏိုင္ရန္ပင္ မလြယ္ဟုသိရသည္။ ၎တို႔ႏွင့္ ဆက္စပ္ကာ မူးယစ္လုပ္ငန္းကို လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ““ဖရန္”” ဟုေခၚေသာ လူျဖဴအုပ္စုလည္း ထိုကၽြန္းစုမ်ားတြင္ ေနရာယူထားၾကသည္။ ထိုႏိုင္ငံျခား အုပ္စုထဲတြင္ ႐ုရွားလူမ်ဳိးမ်ားက အမ်ားဆုံး ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။

နိင္ငံသားတိုင္း ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ခြင့္ရွိတယ္

◇မိုးရြာရင္ ေရပါၿပီး ၊ မိုးေပ်ာက္ရင္ ေရေျခာက္ရသလို◇ ေဒၚစု ၊ ပြင့္လင္းတို႔ တစ္ေနရာ တစ္ၿမိဳ႕မွာ ပြဲတစ္ခု က်င္းပခ်ိန္ဆို လူေတြက ၾကက္ပ်ံမက် စည္ကား ၊ အနီေရာင္ အလံေတြ ၊ ေခါင္းစည္းေတြ ၊ ပုဝါေတြ
လႈိင္းထေအာင္မ်ားျပား အားရစရာ၊ေသြးႂကြစရာ ။

သူတို႔ေတြ ျပန္သြားၿပီဆိုေတာ့မွျဖင့္ ေစာေစာက လႈိင္း ေတြလို လူေတြ ၊ ဝံ့ႂကြားမႈေတြ ၊ သတၱိေတြ ၊ စည္းလံုးမႈ ေတြက အလံေတြပုဝါေတြနဲ႔အတူေပ်ာက္ကြယ္သြားၾက။ မိုးရြာရင္ ေရပါလာၿပီး မိုးေပ်ာက္ရင္ ေရေျခာက္ရသလို၊

 ေခါင္းေဆာင္မႈကို ေမၽွာ္တဲ့ အက်င့္ဆိုးေတြ စြဲကပ္ေနတဲ့  ကၽြန္ေတာ္တို႔ သာမာန္ ျပည္သူလူထုေတြ ။ အခ်ိန္ျပည့္  ဦးေဆာင္ေပးဖို႔ လိုဘမျပည့္ေတာ့ အလိုမက်လာၾက ။ တစ္ကယ္ဆို ေခါင္းေဆာင္သူေတြ မွားတယ္ မဆိုနိင္ ဘူး ။ သူတို႔မွာလည္း ကိုယ္လိုသူလို လူတစ္ေယာက္၊

ေက်းဇူး သိတတ္ ေစခ်င္ပါသည္

Written by  ေကတု

ေက်းဇူးဆုိသည္မွာ ေကာင္းေသာ အက်ဳိးတရားျဖစ္သည္။ တစ္စံုတစ္ေယာက္ေၾကာင့္ အျခားသူ တစ္ဦးမွာ ေကာင္းက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေသာ္  ေက်းဇူး ရွိသည္ဟု ဆုိႏုိင္ေလသည္။

လူသည္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္း သီးျခား ေနထိုင္၍ မရဘဲ တစ္ဦးကို တစ္ဦး အျပန္အလွန္ မွီခို ေက်းဇူးျပဳၾကျခင္း အားျဖင့္ မိမိဘဝ မိမိအသုိင္းအဝုိင္း တည္ၿမဲေစရန္ ႀကိဳးစား အားထုတ္ ၾကရမည္သာ ျဖစ္ေပသည္။ ကြၽန္းကိုင္းမွီ ကိုင္းကြၽန္းမွီ ဆိုသကဲ့သုိ႔ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး အျပန္အလွန္ ေက်းဇူးျပဳ၍ ဆက္ဆံ ေနထုိင္ၾကမွသာလွ်င္ အဓြန္႔ရွည္ တည္ၿမဲ ေနႏုိင္မည္ ျဖစ္သည္။

လူမႈက်င့္ဝတ္တြင္ ေက်းဇူး သိတတ္ျခင္းသည္ အေရးႀကီးေသာ က်င့္ဝတ္ျဖစ္သည္။ ေက်းဇူးျပဳရန္ လြယ္ကူေသာ္လည္း ေက်းဇူးသိရန္မွာ မလြယ္လွပါ။ သိတတ္ေသာ ေက်းဇူးကို ေက်ပြန္ေအာင္ ေပးဆပ္ရန္ငွာ ပိုမို၍ မလြယ္ကူပါ။ ေက်းဇူးျပဳဖူးသူအား ျပန္လည္ ကူညီျခင္း၊ အက်ဳိး ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း တို႔သည္ ေက်းဇူးသိျခင္း မည္၏။ ေက်းဇူးတရားကို မေမ့ျခင္း ၊ ျပန္လည္ ေက်းဇူးဆပ္ျခင္း တို႔သည္ ျမင့္ျမတ္ေသာ အမႈ သို႔မဟုတ္ ေကာင္း မႈျပဳျခင္း ျဖစ္ေပသည္။

ေက်းဇူးတရားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေက်းဇူး သိတတ္မႈရွိေသာ ''ငခင္ညိဳ''အေၾကာင္းသည္ မွတ္သား နာယူ ဖြယ္ ျဖစ္သည္။ သူသည္ ပင္းယဘုရင္အား လုပ္ႀကံရန္ လာခဲ့သည္။  အေျခအေန အခ်ိန္ အခါေကာင္း ကို ေစာင့္ရင္း အခ်ိန္မ်ား ကုန္လြန္သြားသည္ႏွင့္ အမွ် ဆာေလာင္ မြတ္သိပ္မႈ ျဖစ္ေပၚ လာသည္။ ပင္းယဘုရင္ တင္ထားေသာ မင္းမဟာဂီရိ နတ္ပြဲမွ ထမင္းတစ္လုတ္ကို ယူစားမိ သည္။ ဘုရင္အား လုပ္ႀကံရန္ အခြင့္သာ ခဲ့ေသာ္လည္း စားခဲ့ဖူးေသာ ထမင္းတစ္လုတ္  ေက်းဇူးေၾကာင့္ မသတ္ဘဲ   ျပန္လာခဲ့သည္။